Naukowcy jednogłośnie alarmują: wojna atomowa spowoduje ekstremalne zaburzenia klimatu. Arsenał jądrowy, który dotychczas został zgromadzony przez światowe mocarstwa, ma moc kilkadziesiąt razy większą od wymaganej do wywołania zimy nuklearnej. Podobny efekt osiągnie jedynie uderzenie wielkiego meteorytu lub potężny wybuch wulkanu. Czy światu grozi zagłada klimatyczna? Teoria zimy nuklearnej nie pozostawia wątpliwości.
Teoria zimy nuklearnej – geneza
W szczytowym momencie zimnej wojny, w połowie lat 80., światowy arsenał nuklearny liczył ponad 50 tysięcy sztuk broni jądrowej. Jeśli doszłoby do jakiegokolwiek konfliktu między mocarstwami, jego skutki miałyby charakter długoterminowy. W obliczu narastającego zagrożenia, grupy badawcze ze Stanów Zjednoczonych i Rosji zaczęły tworzyć modele klimatyczne obrazujące wpływ wojny atomowej na klimat. Tak zrodziła się teoria zimy nuklearnej. Zgodnie z nią, bezpośrednią przyczyną wystąpienia zjawiska będzie pył, który po wybuchach bomb wzbije się w stratosferę (na wysokość od 10 do 50 km) i zablokuje dostęp światła słonecznego.
Wpływ zimy nuklearnej na klimat
Pierwsi twórcy teorii zimy nuklearnej wykazali, że eksplozja “zaledwie” 1000 głowic jądrowych spowoduje zmniejszenie temperatury powierzchni Ziemi, opadów oraz nasłonecznienia w tak dużym stopniu. że doprowadzi m. in. do “ciemności w południe” i ochłodzenia o 3,5-8°C. Spadek temperatury będzie utrzymywał się 3-4 lata, a powrót do stanu sprzed wojny zajmie kolejne 7 lat.
“W Wielkiej Brytanii średni spadek temperatury w początkowym okresie wynosiłby około 5°C. Średnia globalna temperatura latem spadłaby o 20-30°C. W dwóch kluczowych obszarach uprawy roślin, w stanie Iowa i w Ukrainie, szczegółowe symulacje pokazują temperatury poniżej zera przez dwa lata i skrócenie sezonu wegetacyjnego o połowę, z suszą spowodowaną zmniejszonymi o 50-70% opadami” – “Could one Trident submarine cause “nuclear winter”?, SGR Newsletter, Winter 2008, Issue 35
Patrząc dalej, warstwa ozonowa ulegnie zniszczeniu przez tlenki azotu z pożarów, co z kolei doprowadzi do wzrostu ilości promieniowania ultrafioletowego docierającego do poziomu gruntu. Wyginą zwierzęta i rośliny, a z głodu i na skutek chorób – także ludzie. Według jednej z teorii, to właśnie kataklizm analogiczny do zimy nuklearnej (z tą różnicą, że był wywołany przez asteroidę) przyczynił się do śmierci dinozaurów.
Rok bez lata – zima wulkaniczna w 1816
Na początku XIX wieku miała miejsce najsilniejsza erupcja wulkanu w ciągu ostatnich 10 tysięcy lat. W Indonezji, na wyspie Sumbawa, wybuchła Tambora. Bezpośrednio zabiła ponad 11 tysięcy osób. Szacuje się, że kolejne 200 tysięcy zmarło na skutek chorób i głodu będącego konsekwencją anomalii klimatycznych, które wywołała na północnej półkuli Ziemi.
Skutki wybuchu przypominały zimę nuklearną, dlatego 1816 został nazwany “rokiem bez lata”. Globalna temperatura obniżyła się o 3-4°C. Odnotowano także wzmożone opady deszczu i śniegu.
Przeczytaj także: Broń jądrowa na świecie – kto ma bombę atomową i czym grozi jej użycie?
Zima nuklearna a klęska głodu
W 2011 roku NASA przeprowadziło komputerową symulację, z której wynika, że nawet lokalna wojna atomowa, z użyciem 100 głowic jądrowych, spowoduje klęskę głodu o globalnym zasięgu. Ich wybuch uwolni 165 ton sadzy do atmosfery, a jej powrót do stanu pierwotnego zajmie 10 lat.
Tymczasem nasze obecne zapasy jedzenia wystarczą na maksymalnie kilka miesięcy. Kraje rozwinięte są przygotowane na większy okres czasu, ale żaden z nich nie wyżywi swojej ludności dłużej niż przez rok. Nawet jeśli połowa paszy dla bydła zostanie skonsumowana przez ludzi i nie będzie dochodziło do żadnego marnotrawstwa żywności, to szacuje się, że niedobór kalorii i tak będzie bliski 74%.
Nature Food podaje, że jeśli dojdzie do eskalacji konfliktu nuklearnego między Indiami a Pakistanem, to z głodu umrą 2 miliardy ludzi. Z kolei w przypadku wojny pomiędzy USA a Rosja liczba ta wzrasta nawet do 5 miliardów osób.
Przeczytaj także: Jak przeżyć skażenie promieniotwórcze? To musisz wiedzieć!
Disaster diet – dieta w okresie zimy nuklearnej
David Denkenberger ułożył dietę, która ma ułatwić ludziom przetrwanie w czasie zimy nuklearnej. Jej podstawą są wodorosty i grzyby. W przeciwieństwie do roślin, nie przeprowadzają one fotosyntezy, a więc nie potrzebują dużej ilości światła i radzą sobie z niższymi temperaturami. Ponadto, w jadłospisie są wymienione także: jaja, cukier (z liści), mięso (wołowina, tuńczyk, wątróbka, kurczak), mleko, mniszek lekarski i herbata z igieł drzewnych (źródło witaminy C).
Inżynier szacuje, że do nakarmienia wszystkich mieszkańców planety, potrzeba około 1,6 miliarda ton suchej żywności rocznie. Według niego, ludzie mogą wyhodować taką ilość wodorostów w zaledwie 3-6 miesięcy.
Zima nuklearna – FAQ
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!
Co to znaczy zima nuklearna?
Zima nuklearna, zwana także zmierzchem nuklearnym, to teoria naukowa, która obrazuje skutki klimatyczne po wybuchu bomby atomowej, takie jak ochłodzenie, zmiana ilości opadów czy wzrost promieniowania ultrafioletowego.
Czy zima nuklearna jest możliwa?
Wszystkie badania i analizy jednoznacznie wskazują na wystąpienie zimy nuklearnej jako jednej z konsekwencji wybuchu głowic jądrowych. Obniżenie globalnej temperatury jest nie tylko możliwe, ale nawet pewne. Całkowity wpływ wojny nuklearnej na klimat pozostaje natomiast nadal niedostatecznie zbadaną zagadką. Naukowcy mogą jedynie wyciągać ogólne wnioski.
Ile atomówek potrzeba, aby wywołać zimę nuklearną?
Według ostatnich symulacji, nawet wojna atomowa o zasięgu lokalnym, z użyciem tylko 100 głowic, wywoła zimę nuklearną i spowoduje globalny kryzys żywnościowy.
Ile trwałaby zima nuklearna?
Czas trwania zimy nuklearnej liczony jest w latach. Z przeprowadzanych symulacji wynika, że potrwa ona od 1 do 4 lat – tyle powinno wystarczyć na naturalne oczyszczenie atmosfery z sadzy. Do tego należy doliczyć okres rekonwalescencji.
Czy ludzkość przetrwa nuklearną zimę?
Zima nuklearna spowoduje globalną klęskę głodu, na skutek której umrze nawet 5 miliardów osób. W najgorszym z czarnych scenariuszy mowa o całkowitej zagładzie ludzkości.