Jeśli myślisz, że szpiegostwo przemysłowe dotyczy tylko dużych przedsiębiorstw, to jesteś w błędzie. I choć w Polsce czy w USA działania nieuczciwej konkurencji są niezgodne z prawem, zjawisko to jest powszechnym problemem. Walki z nim nie ułatwia brak świadomości zagrożenia właścicieli firm. Odkryj metody szpiegostwa przemysłowego i sposoby walki z nim!
Czym jest szpiegostwo przemysłowe?
Każda firma dysponuje informacjami, które stanowią tajemnicę przedsiębiorstwa. Szpiegostwo przemysłowe (z ang. industrial espionage) to nielegalne, systematyczne działania konkurencji, których celem jest ich kradzież dla własnych potrzeb komercyjnych i zdobycia przewagi rynkowej. Najczęściej podmioty gospodarcze próbują zdobyć plany rozwoju innych firm, listy kontrahentów, wyniki badań i stosowane technologie produkcji. W ten sposób nie tylko naruszają interes przedsiębiorców z branży, ale przede wszystkim narażają ich na straty, a w najgorszym wypadku nawet bankructwo.
Czynem nieuczciwej konkurencji jest ujawnienie, wykorzystanie lub pozyskanie cudzych informacji stanowiących tajemnicę przedsiębiorstwa. Przez tajemnicę przedsiębiorstwa rozumie się informacje techniczne, technologiczne, organizacyjne przedsiębiorstwa lub inne informacje posiadające wartość gospodarczą, które jako całość lub w szczególnym zestawieniu i zbiorze ich elementów nie są powszechnie znane osobom zwykle zajmującym się tym rodzajem informacji albo nie są łatwo dostępne dla takich osób, o ile uprawniony do korzystania z informacji lub rozporządzania nimi podjął, przy zachowaniu należytej staranności, działania w celu utrzymania ich w poufności - art. 11 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Wywiad gospodarczy a szpiegostwo przemysłowe – różnice
Szpiegostwo przemysłowe budzi skojarzenia z wywiadem gospodarczym, który także polega na gromadzeniu i analizowaniu przydatnych informacji o konkurencji. Działania te są jednak jawne, prowadzone zgodnie z prawem oraz zasadami etyki. Co więcej, służą ocenie wiarygodności i uczciwości działań innych firm, np. przed nawiązaniem współpracy biznesowej.
Szpiegostwo przemysłowe – metody działania konkurencji
Jak wynika z badań nad zjawiskiem, definicja szpiegostwa przemysłowego nieustannie rozszerza się o kolejne metody działania. Wiele z nich jest bezpośrednio zaczerpnięte od służb specjalnych i państwowego wywiadu.
Techniki działania szpiegów przemysłowych:
- sabotaż wewnątrz firmy poprzez wprowadzenie zaufanej osoby z sfałszowanym CV lub korupcję personelu,
- włamanie do firmy w celu kradzieży dokumentów oraz laptopów/dysków z danymi,
- profesjonalna inwigilacja: instalacja oprogramowania szpiegowskiego, urządzeń GPS, ukrytych kamer lub podsłuchu,
- ataki na sieci komputerowe i strony internetowe konkurencji,
- szantaż, porwania kierowników lub członków ich rodzin,
- manipulacje księgowe,
- szerzenie dezinformacji.
Kto jest najbardziej narażony na szpiegostwo przemysłowe?
Skala szpiegostwa przemysłowego nie jest dokładnie znana. Przedsiębiorcy, w trosce o swój wizerunek, niechętnie przyznają do bycia jego ofiarą. Co gorsza, część z nich nawet nie wie, że jego firma jest na celowniku konkurencji. Najskuteczniej przeprowadzone działania nigdy nie zostają wykryte.
Zagraniczne źródła podają, że najbardziej zagrożone są branże związane z IT, motoryzacją, finansami i farmacją, czyli wszystkie te, których informacje mają wysoką wartość. W ciągu ostatnich lat było głośno o szpiegostwie przemysłowym w firmach, takich jak Coca-Cola, Tesla i bank HSBC.
Szpiegostwo przemysłowe – konsekwencje
Zgodnie z polskim prawem, naruszenie tajemnicy przedsiębiorstwa stanowi przestępstwo, za które grozi odpowiedzialność karna. Sam proces udowodnienia winy może ciągnąć się latami, a sankcje są niewspółmierne z korzyściami wynikającymi z zdobytej wiedzy.
Kto, wbrew ciążącemu na nim obowiązkowi w stosunku do przedsiębiorcy, ujawnia innej osobie lub wykorzystuje we własnej działalności gospodarczej informację stanowiącą tajemnicę przedsiębiorstwa, jeżeli wyrządza to poważną szkodę przedsiębiorcy, podlega grzywnie, karze ograniczenia wolności albo pozbawienia wolności do lat 2 – art. 23 ustawy z dnia 16 kwietnia 1993 r. o zwalczaniu nieuczciwej konkurencji
Mimo to firmy, które decydują się na szpiegostwo przemysłowe konkurencji, najczęściej zlecają je wykonawcom z Chin lub Rosji. W takim przypadku, nawet jeśli dojdzie do ujawnienia ich działań, to współpraca z tamtejszymi organami ścigania jest niemożliwa.
Jak zapobiec szpiegostwu przemysłowemu? 10 zasad bezpieczeństwa biznesu
Nie istnieje jeden uniwersalny sposób obrony przed szpiegostwem korporacyjnym. Aby uchronić przedsiębiorstwo przed wyciekiem tajnych informacji, należy zadbać o jego bezpieczeństwo na każdej płaszczyźnie.
- Opracuj politykę firmy w zakresie bezpieczeństwa (regulamin, umowy poufności, aneksy o zakazie konkurencji), plan awaryjny oraz komunikację kryzysową w przypadku wycieku danych.
- Na bieżąco analizuj ryzyko i systematycznie przeprowadzaj audyty skuteczności wprowadzonych zabezpieczeń.
- Edukuj wszystkich pracowników o zagrożeniach ze strony konkurencji i sposobach ochrony własności intelektualnej firmy. Buduj nie tylko ich świadomość, ale także zaufanie, by byli wobec Ciebie lojalni.
- Monitoruj pracowników mających dostęp do tajnych informacji.
- Twórz kopie zapasowe informacji na wypadek ich utraty.
- Przed podjęciem współpracy z kontrahentem, zleć prywatnemu detektywowi przeprowadzenie wywiadu gospodarczego, by ocenić jego uczciwość.
- Stwórz saferoom w firmie i zabezpiecz pomieszczenia firmowe przed atakami z zewnątrz, np. przed podsłuchem.
- Zadbaj o zabezpieczenia fizyczne infrastruktury: zainstaluj monitoring i system kontroli dostępu (alarm/czujnik ruchu), a także skorzystaj z usług firmy ochroniarskiej lub zatrudnij ochroniarza.
- Zainwestuj w bezpieczeństwo sieci oraz urządzeń teleinformatycznych.
- Koduj i szyfruj informacje zarówno na dysku jak i w wiadomościach e-mail.
Dowiedz się więcej o: Bezpieczna komunikacja mobilna Spy Shop Gold
Szpiegostwo przemysłowe – FAQ
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!
Szpiegostwo przemysłowe – co to jest?
Szpiegostwo przemysłowe, nazywane także szpiegostwem gospodarczym lub korporacyjnym, to nielegalny sposób konkurencji na pozyskiwanie tajnych informacji biznesowych innych firm. Powodem ich kradzieży są własne potrzeby komercyjne oraz chęć zdobycia przewagi rynkowej.
Co grozi za szpiegostwo przemysłowe?
Zgodnie z polskim prawem, szpiegostwo przemysłowe jest przestępstwem, za które grozi grzywna, kara ograniczenia wolności lub jej pozbawienia do lat 2.
Czym różni się wywiad gospodarczy od szpiegostwa przemysłowego?
Wywiad gospodarczy różni się od szpiegostwa przemysłowego legalnością działań, charakterem oraz celem pozyskiwanych informacji. Wywiad gospodarczy jest w pełni zgodny z prawem i zasadami etyki, z kolei szpiegostwo przemysłowe stanowi przestępstwo.