Samolot to obecnie jeden z najbezpieczniejszych środków transportu. Mimo to wiele osób rezygnuje z powietrznej podróży, obawiając się turbulencji, katastrofy lub zatrzymania podczas kontroli na lotnisku. Rygorystyczne procedury skutecznie zmniejszają ryzyko w przestworzach. Dowiedz się, jak zadbać o bezpieczeństwo w samolocie i poznaj zasady zachowania na pokładzie!
Zamach na World Trade Center – jak zmienił zasady bezpieczeństwa na lotniskach?
Zanim przyjrzymy się kwestiom bezpieczeństwa w samolocie, warto przypomnieć wydarzenia, które ukształtowały je do znanej nam dziś postaci. Gdyby porównać aktualne procedury, do tych obowiązujących jeszcze 30 lat temu, ciężko byłoby znaleźć podobieństwa.
Do 2001 r. większość linii lotniczych nie przykładała większej uwagi do dokumentów lub bagażu pasażerów. Na pokład samolotu często dało się wejść, okazując jedynie bilet. Paszporty oraz wizy sprawdzano przeważnie tylko podejrzanym osobom. Bagaże kontrolowano wyrywkowo i niedbale. Znane nam dziś bramki do wykrywania metali, zastępowały wówczas słabej jakości detektory.
Co ciekawe, na pokład wolno było wtedy wnieść przedmioty, które mogły posłużyć za broń. Mowa m.in. o nożach do wykładzin, scyzorykach lub pilnikach do paznokci.
To właśnie dzięki tym bezmyślnościom, rankiem 11 września 2001 r. terroryści Al-Kaidy porwali cztery samoloty pasażerskie linii American Airlines i United Airlines. Dwie z maszyn Boeing 767 uderzyły w wieże World Trade Center w Nowym Jorku. Pozostałe, Boeingi 757, rozbiły się o budynek Pentagonu w Waszyngtonie i o pole niedaleko Shanksville w Pensylwanii. Zginęło 2996 osób, a ponad 6000 zostało rannych. Po najtragiczniejszym zamachu terrorystycznym w historii poważnym reformom uległy niemal wszystkie przepisy bezpieczeństwa.
Aktualizowano międzynarodowe konwencje. Po 11 września 2001 r. kontrole dokumentów stały się normą, a bagaże są dokładnie przeszukiwane. Na pokład samolotu bezwzględnie nie można wnieść niczego, co może posłużyć jako broń. Kokpit pilotów jest z kolei zabezpieczony kuloodpornymi drzwiami, do których otwarcia potrzeba kodu.
Co można wnieść na pokład samolotu, a co stanowi zagrożenie?
To, co możesz wnieść ze sobą na pokład samolotu, zależy od typu bagażu. Walizki rejestrowane nie są objęte tak restrykcyjnymi wytycznymi, jak torby podręczne. Te pierwsze przechodzą przez ścisłe kontrole, a następnie trafiają do luku bagażowego. W trakcie lotu nikt nie ma do nich dostępu.
Inaczej ma się sprawa z ekwipunkiem, który wnosisz ze sobą do kabiny pasażerskiej. Tam lista zakazanych przedmiotów jest zdecydowanie dłuższa.
Co można, a czego nie można zabrać do samolotu? Najważniejsze przykłady:
| PRZEDMIOT | BAGAŻ PODRĘCZNY | BAGAŻ REJESTROWANY |
|---|---|---|
| BRZYTWY I ŻYLETKI | NIE | TAK |
| CĄŻKI DO PAZNOKCI | TAK | TAK |
| NOŻE, NOŻYCZKI, TOPORY, TASAKI | NIE | TAK |
| JEDNORAZOWE MASZYNKI DO GOLENIA | TAK | TAK |
| BUTY NA SZPILKACH | TAK | TAK |
| WIERTARKI, ŚRUBOKRĘTY, MŁOTKI ITP. | NIE | TAK |
| KAJDANKI 1 | NIE | TAK 1 |
| BROŃ PALNA, AMUNICJA, PAŁKI1 | NIE | TAK 1 |
| INSTRUMENTY MUZYCZNE | TAK | TAK |
| RZUTKI DO DARTA | NIE | TAK |
| NAMIOTY | NIE | TAK |
| ŁYŻWY | NIE | TAK |
| GAZOWE LATARKI I BUTLE BIWAKOWE | NIE | NIE |
| SPRZĘT ELEKTRONICZNY 2 | TAK 2 | TAK 2 |
| DESKOROLKI | NIE | TAK |
| ELEKTRYCZNA SZCZOTECZKA DO ZĘBÓW | TAK | TAK |
| KOSMETYKI W PŁYNIE 3 | TAK | TAK 3 |
| JEDZENIE (NABIAŁ, WARZYWA ITD.) 4 | TAK | TAK 4 |
| NAPOJE ALKOHOLOWE 5 | TAK | TAK 5 |
| E-PAPIEROS 6 | TAK 6 | TAK 6 |
1 Przewóz wszelkiej broni wymaga pozwolenia władz i linii lotniczych oraz powiadomienia obsługi lotniska podczas kontroli.
2 Maszyny do robienia tatuażu oraz blendery i narzędzia Thermomix tylko w bagażu rejestrowanym. Baterie litowo-jonowe o wydajności powyżej 100 Wh, ale nie przekraczającej 160 Wh, używane do urządzeń elektronicznych, tylko w podręcznym.
3 Płyny w bagażu podręcznym można przewozić w pojemnikach do 100 ml każdy.
4 Wytyczne zgodne z normami panującymi w Unii Europejskiej. W innych krajach bardziej ścisłe i rygorystyczne reguły.
5 Należy pamiętać o obowiązku przewozu płynów w pojemnikach do 100 ml i łącznie nie większej objętości niż 1 litr. Przewóz alkoholu jest możliwy, ale z reguły pojemniki, w jakich są oryginalnie sprzedawane płyny, są większe. Trzeba więc przelać je do mniejszych butelek. Zanim spakujesz alkohol do bagażu, sprawdź, czy przepisy celne kraju, do którego podróżujesz, nie zabraniają sprowadzenia alkoholu.
6 E-papierosa nie wolno używać na pokładzie samolotu
Czego nie można zabrać do samolotu? Ważne informacje
Oczywiście wszystkie szczegółowe listy dozwolonych i zabronionych przedmiotów możesz sprawdzić na stronach linii lotniczych. Warto też upewnić się, co wolno ze sobą zabrać, w przypadku podróży do krajów spoza Unii Europejskiej.
Kategorycznie zabronione jest wnoszenie na pokład samolotu m.in. wszelkich materiałów łatwopalnych i wybuchowych. Zanim jednak pomyślisz, że przecież to oczywiste – nie chodzi tu wyłącznie o bomby.
Na cenzurowanym znajdują się także wszelkie fajerwerki, petardy, gazy pieprzowe lub paliwa i oleje napędowe. Zakazane są również aerozole, których rozpylenie może stanowić zagrożenie dla statku powietrznego oraz przebywających w nim pasażerów.
Zakazane substancje chemiczne i toksyczne:
- gazy obezwładniające,
- gaśnice,
- kwasy,
- materiały radioaktywne,
- sprężone gazy,
- trucizny.
Bezpieczna podróż samolotem – 13 praktycznych porad, które pomogą Ci uniknąć zagrożeń
Podróż samolotem dla jednych stanowi codzienność i rozrywkę, a dla drugich może okazać się stresującym przeżyciem. Lotów, a także poprzedzających je kontroli, nie należy się obawiać. Jak wskazuje raport IATA (Międzynarodowe Zrzeszenie Przewoźników Powietrznych), w ciągu 2022 r. doszło do zaledwie pięciu katastrof na 32 miliony lotów.
Wskaźnik wypadków śmiertelnych na milion wyniósł wówczas 0,16, a ryzyko utraty życia spadło do rekordowego 0,11. Statystyki wskazują jasno – loty samolotem są obecnie bezpieczniejsze, niż kiedykolwiek wcześniej.
Mimo to warto jednak zadbać o swoje bezpieczeństwo, pamiętając o kilku ważnych poradach:
- Nie pozostawiaj bagażu bez opieki! Może to utrudniać poruszanie się innym pasażerom, a nawet postawić w stan gotowości służby porządkowe.
- Cenne przedmioty przechowuj w bezpiecznych miejscach, torbę z kolei noś zamknięciem do ciała.
- Zachowaj ostrożność w kontaktach z podejrzanymi nieznajomymi.
- Przyjedź na lotnisko odpowiednio wcześnie, aby spokojnie odbyć kontrolę bagażu oraz odprawę.
- Bezzwłocznie poinformuj personel lotniska lub samolotu, gdy tylko zauważysz podejrzanie zachowującą się osobę lub pozostawiony bezpańsko bagaż.
- Dokładnie zapoznaj się z instrukcją bezpieczeństwa umieszczoną w broszurze przy siedzeniu oraz wysłuchaj uważnie komunikatu przed odlotem (nawet, jeśli znasz go z innych podróży!).
- Zwróć uwagę na rozmieszczenie wyjść ewakuacyjnych.
- Umieść bagaż podręczny w przeznaczonym do tego miejscu.
- Pamiętaj, że samolot to zamknięta przestrzeń, w której podróżują inne osoby. Zadbaj o ich komfort: nie kop w siedzenia, nie rozmawiaj głośno, słuchaj muzyki i oglądaj filmy w słuchawkach, nie jedz posiłków o intensywnym i nieprzyjemnym zapachu oraz nie pal papierosów.
- Stosuj się do poleceń personelu i nie panikuj w razie zagrożenia.
- Zadbaj o porządek na swoim miejscu, a w razie potrzeby, nie bój się poprosić o pomoc stewardessy. Załoga okaże Ci wsparcie w każdej sytuacji.
- Korzystaj z telefonu tylko w trybie samolotowym. W przeciwnym przypadku możesz zakłócać rozmowy pilotów z kontrolą lotów.
- W przypadku bólu uszu lub piszczenia, reguluj ciśnienie, żując gumę, ziewając lub delikatnie wydmuchując powietrze przy zatkanym nosie. To przydatne szczególnie podczas wznoszenia i lądowania, czyli gwałtownych zmian wysokości.
Najważniejsze zasady bezpieczeństwa w samolocie
Warto pamiętać o fundamentalnych zasadach, jakie panują podczas lotu samolotem. To właśnie na nie powinniśmy zwracać szczególną uwagę. Dzięki temu nasza podróż będzie przebiegać poprawnie i nie będziemy narażeni na wrogość pasażerów, uwagi personelu ani niebezpieczeństwo.
Pasy bezpieczeństwa w samolocie
Nie istnieje przepis, który nakazuje zapiąć pasy bezpieczeństwa na całą długość trwania lotu. Pasażerowie mają jednak obowiązek zrobić to w momencie startu maszyny, jej wznoszenia oraz podchodzenia do lądowania . Gdy maszyna osiągnie wysokość przelotową, można udać się do toalety, rozprostować kości lub przejść się po pokładzie.
Zaleca się jednak, aby pasy bezpieczeństwa w samolocie były zapięte przez całą podróż. Powód? Turbulencje. Oczywiście piloci monitorują sytuację na ekranach i gdy zanosi się na kłopoty, informują o tym pasażerów. Czasem jednak wstrząsy przychodzą niespodziewanie. Pasy bezpieczeństwa w samolocie są wówczas ratunkiem.
Instrukcja bezpieczeństwa w samolocie
Instrukcja bezpieczeństwa w samolocie to dyskusyjny temat. Jedni uważają ją za niezbędny element każdej podróży w przestworzach, inni z kolei krytykują m.in. długość jej prezentowania.
Niezależnie od tego, jak często jesteś pasażerem i jakie masz doświadczenie, powinieneś wysłuchać uwag uważnie, do samego końca.
Przed każdym odlotem stewardessy tłumaczą pasażerom, jak zachować się w sytuacjach zagrożenia. Pokazują m.in. sposób nakładania maseczek tlenowych, kamizelek ratunkowych oraz wyjścia awaryjne. Dokładne przyswojenie tych informacji zdecydowanie przyspieszy akcję ratunkową oraz uczyni ją skuteczną.
Spożywanie alkoholu w samolocie
Jeśli podczas wejścia na pokład personel zorientuje się, że jesteś w stanie upojenia alkoholowego, możesz zostać skierowany do wyjścia. Załoga nie ma oporów z niewpuszczeniem do samolotu osób pijanych, które mogą stanowić zagrożenie dla pasażerów i stewardess.
Nie oznacza to jednak, że na pokładzie samolotu nie możesz spożywać alkoholu. To dozwolone, oczywiście z umiarem, ale tylko w przypadku zakupu napoju w trakcie lotu.
Złe samopoczucie w samolocie
Lot samolotem może powodować dyskomfort. Objawia się on szczególnie bólem uszu w początkowej i końcowej fazie lotu. Zaopatrz się więc w gumę do żucia i spróbuj wyrównać ciśnienie. Możesz też ziewać, mocno przełykać ślinę lub delikatnie dmuchać nosem, równocześnie go zatykając.
W przypadku wystąpienia mdłości spowodowanych chorobą lokomocyjną, poproś personel o wodę. Czasem stewardessa może również pomóc Ci tabletką.
Czy można przewozić leki w samolocie? Tak! Pamiętaj jednak, że w bagażu podręcznym powinieneś mieć ze sobą wyłącznie dawkę, której potrzebujesz na okres lotu.
Systemy bezpieczeństwa w samolotach
Samoloty są obecnie wyposażone w wiele elektronicznych i zamontowanych fizycznie systemów bezpieczeństwa. Najwięcej z nich mają do dyspozycji piloci. Komputer informuje ich na bieżąco m.in. w sytuacjach, gdy maszyna zbyt gwałtownie obniża swój lot lub znajduje się blisko niebezpiecznych obiektów lub ziemi.
Systemy bezpieczeństwa w samolocie to także wiele przydatnych dodatków, o których mogłeś nie wiedzieć. Pierwszy z nich to specjalne, żółte haczyki na górnej części skrzydeł. Pozwalają one na przeciągnięcie liny, która w przypadku ewakuacji na wodzie pomoże pasażerom utrzymać równowagę.
W oknach, złożonych z trzech warstw szyb, znajdują się także specjalne dziurki oddzielające część wewnętrzną od środkowej. Pomaga to w wyrównaniu ciśnienia, zapobiega eksplozji szyby oraz przeciwdziała parowaniu i zamarzaniu szkła.
Bezpieczeństwo w samolocie – FAQ
Wybierasz się w podróż samolotem? Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!
Które miejsca w samolocie są najbezpieczniejsze?
Teoretycznie najbezpieczniejszymi miejscami w samolocie są te w środku kadłuba, obok skrzydeł. Tam najmniej odczuwa się turbulencje. Statystycznie jednak katastrofy najczęściej przeżywali pasażerowie z tylnych siedzeń.
Czemu w samolocie nie można używać telefonu?
W samolocie nie można używać telefonu w normalnym trybie, ponieważ mógłby on zakłócać komunikację pilotów z kontrolą lotów oraz wpływać niekorzystnie na pracę niektórych mechanizmów.
Co jest bezpieczniejsze samolot czy samochód?
Statystycznie samolot to jeden z najbezpieczniejszych środków transportu. W 2022 r. doszło zaledwie do pięciu wypadków na ponad 32 miliony lotów. W wypadkach samochodowych dziennie giną z kolei setki osób.
Dlaczego w samolocie nie ma zasięgu?
W samolocie ciężko o zasięg, ponieważ odbiorniki w szybko i wysoko poruszającej się maszynie nie nadążają z łącznością z falami GSM. Obecnie jednak coraz częściej wykorzystuje się technologię 5G, która pozwala na bezproblemowe łączenie się telefonu z ziemią, nawet w uniesionym wysoko samolocie.
Jak przewozić leki w samolocie?
Leki w samolocie możesz przechowywać jedynie w bagażu podręcznym. Ich ilość powinna pozwalać tylko na zażycie wymaganej dawki podczas przelotu.