O tym, że był szablistą wszech czasów wie niemalże każdy. Natomiast nie tylko kariera szermierza sprawiła, że zrobiło się o nim głośno. Przez 11 lat służył wywiadowi CIA, za co władze ówczesnej PRL skazały go na 25 lat więzienia. Poznajmy historię najwybitniejszego sportowca wśród szpiegów – Jerzego Pawłowskiego.
Początki wielkiego szpadzisty
Wielcy szpiedzy w historii to seria, w której przypominamy sylwetki najsłynniejszych agentów wywiadu z całego świata. Niewątpliwie jednym z nich był Jerzy Pawłowski. Urodził się 25 października 1932 roku w Warszawie. Wychował się w duchu patriotyzmu. Jego ojciec podczas II wojny światowej był żołnierzem Armii Krajowej batalionu “Zośka”.
Treningi szermierki rozpoczął w 1949 roku. Natomiast 3 lata później został powołany do wojska. Odbytą służbę przypieczętował stopniem majora. W 1952 roku powrócił do treningów w sekcji szermierczej CWKS Legia Warszawa, gdzie pod swoje skrzydła wziął go węgierski trener Janos Kevey. Wśród innych zawodników wyróżniał się dużym talentem, który pozwolił mu na start na Igrzyskach Olimpijskich w Helsinkach w 1952 roku. Niestety nie zdobył tam żadnego medalu, ale za to w mistrzostwach Polski wygrał złoto.
Sukces za sukcesem
O potędze jego talentu przekonano się podczas następnych Igrzysk Olimpijskich w Melbourne w 1956 roku. Zdobył tam srebro indywidualne oraz drużynowe wraz z Marianem Kuszewskim, Zygmuntem Pawlasem, Andrzejem Piątkowskim, Wojciechem Zabłockim i Ryszardem Zubem. Od tamtego momentu co rok wracał do kraju z medalem olimpijskim.
W 1957 roku w Paryżu wywalczył tytuł indywidualnego mistrza świata. Tym samym został pierwszym polakiem, który tego dokonał. Pasmo sukcesów trwało przez 23 lata. W tym czasie 18 razy stawał na podium mistrzostw świata, zdobywając aż 7 złotych medali. Ponadto 6 razy znalazł się w pierwszej trójce Plebiscytu Przeglądu Sportowego na najlepszego sportowca. Dwukrotnie był jego zwycięzcą. Ukoronowaniem całej kariery było jednak indywidualne złoto Igrzysk Olimpijskich w Meksyku w 1968 roku. Był to jego piąty krążek olimpijski.
Został najbardziej uznawanym szermierzem na całym świecie. W 1967 roku Międzynarodowa Federacja Szermiercza mianowała go “szablistą wszech czasów”. Dzięki swoim osiągnięciom objął funkcję prezesa Polskiego Związku Szermierczego od 1970 do 1974 roku. Mimo tego nie osiadł na laurach i w tym czasie ukończył studia na wydziale prawa Uniwersytetu Warszawskiego.
Druga strona medalu
Swoją działalność szpiegowską rozpoczął w 1950 roku. Przez 12 lat dostarczał bezpiece informacje na temat swoich klubowych kolegów. Agenturę tłumaczył obawą o swojego ojca, który jak wiadomo był związany z AK. Jerzy Pawłowski był ulubieńcem władz PRL-u. Zapraszano go na liczne przyjęcia oficjalne organizowane przez partyjnych działaczy.
W 1964 podczas pobytu w Stanach Zjednoczonych podjął współpracę z agencją wywiadu CIA. Pod pseudonimem “Paweł” działał do 1975 roku. Wykorzystał przychylność władz PZPR oraz swoją renomę i dostarczał amerykanom wiele poufnych informacji na tematy polityczno-towarzyskie. Jak sam przyznawał, robił to z wolnej woli, nie podpisując z USA żadnych zobowiązań. Zauważył, że jest on bacznie obserwowany przez polski kontrwywiad, który już go rozpracował. Z nadzieją na złagodzenie kary, sam zgłosił się do służb.
Smutne konsekwencje
8 kwietnia 1976 roku został skazany na 25 lat więzienia, odebrano mu prawa publiczne na 10 lat oraz zdegradowano do stopnia szeregowego. Ponadto został pozbawiony Krzyża Kawalerskiego i Oficerskiego Orderu Odrodzenia Polski.
Na mocy ułaskawienia i wymiany szpiegów został zwolniony po 10 latach odbytej kary. Niestety nie mógł wrócić do zawodowego uprawiania szermierki, ponieważ zostało mu to zabronione przez władze. Skupił się wówczas na poziomie amatorskim. Mimo zdrady państwa polskiego postanowił zostać w kraju tłumacząc, że to komuniści powinni wyjechać z Polski.
Nowa rzeczywistość
Poza szermierką odnalazł w sobie inne pasje. Po odzyskaniu wolności zajął się malarstwem pejzażowym oraz bioenergoterapią. Napisał również książki, “Trud olimpijskiego złota” i autobiografię “Najdłuższy pojedynek. Spowiedź szablisty wszech czasów – agenta CIA”.
Ożenił się dwukrotnie. Jego pierwszą żoną była aktorka Teresa Szmigielówna, z którą miał syna Piotra. Poniekąd poszedł on w ślady swojego ojca. Piotr Pawłowski był reprezentantem Polski w kajakarstwie, niestety zmarł 2 lata temu.
Z drugą żoną Iwoną doczekał się syna Michała. Co ciekawe, wnukami Jerzego Pawłowskiego są popularni aktorzy – Stefan i Józef Pawłowscy.
Do końca zarzucał władzom polski po 1989 roku, że nie uznała go za bohatera. Pomimo swoich działań nigdy nie wyparł się Polski i pozostał w niej do końca. Zmarł 11 stycznia w 2005 roku w Warszawie.
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania na temat Jerzego Pawłowskiego.
1. Jak zmarł Jerzy Pawłowski?
Jerzy Pawłowski zmarł nagle w 11 stycznia 2005 roku w Warszawie. Miał 72 lata.
2. Kto był żoną Jerzego Pawłowskiego?
Jerzy Pawłowski miał 2 żony. Jego pierwszą żoną była aktorka Teresa Szmigielówna, a drugą Iwona Pawłowska.
3. Jaki był najdłuższy pojedynek Jerzego Pawłowskiego?
“Najdłuższy pojedynek” Jerzego Pawłowskiego to autobiografia, którą napisał o swojej działalności szpiegowskiej. Książka ma 320 stron, a jej przeczytanie zajmuje ponad 5 godzin.
4. Ile medali olimpijskich zdobył Jerzy Pawłowski?
Jerzy Pawłowski zdobył aż 5 medali olimpijskich. W tym 1 brązowy, 3 srebrne i 1 złoty.