Przeszukiwanie ziemi pod kątem ukrytych w niej skarbów to nie tylko domena opowieści o piratach. Każdego roku przybywa amatorów wykrywania wszelkiego rodzaju metali zalegających pod powierzchnią ziemi. Nic dziwnego – jest to świetny sposób spędzania czasu na świeżym powietrzu. Zwłaszcza, że współczesny wykrywacz metali nie musi być wcale drogą inwestycją. Na czym dokładnie polega działanie tych urządzeń i jaki model wybrać? Przekonajmy się.
Poszukiwanie metali – coraz popularniejsza aktywność
Używanie wykrywaczy metali jeszcze do niedawna kojarzyło się wyłącznie z profesjonalnym użytkiem. Dawniej z urządzeń tych korzystało głównie wojsko do przeszukiwania poligonów pod kątem niewybuchów oraz innych potencjalnych zagrożeń oraz archeologowie w poszukiwaniu zabytków. Dziś wykrywanie metali staje się coraz popularniejszą aktywnością, z której korzystają hobbyści, pasjonaci historii oraz kolekcjonerzy. Powszechny dostęp do tanich i skutecznych wykrywaczy sprawia, że właściwie każdy może spróbować swoich sił w tej aktywności.
Poszukiwacze skarbów, zarówno amatorzy, jak i profesjonaliści muszą jednak pamiętać o obostrzeniach prawnych związanych z lokalizowaniem ukrytych przedmiotów. Ważny jest też dobór wykrywacza metali, który zapewni skuteczność pracy przy jednoczesnej wysokiej ergonomii użytkowania.
Jak działa wykrywacz metali?
Wykrywacz metali generuje pole elektromagnetyczne, które przenika w głąb ziemi. Przedmioty metalowe znajdujące się w jego zasięgu wytwarzają własne pola elektromagnetyczne, które następnie są odbierane przez cewkę wykrywacza. Lokalizacja obiektu jest wskazywana poprzez nasilające się sygnały dźwiękowe lub graficzne (w zależności od modelu). Wykrywacze pozwalają na dostosowanie parametrów pod kątem wyszukiwania konkretnych przedmiotów (np. monet czy biżuterii), identyfikowanie konkretnego typu metalu oraz dyskryminację śmieci, takich jak puszki czy kapsle.
Głównym elementem wykrywacza metali jest cewka, która wytwarza pole elektromagnetyczne oraz odbiera sygnał zwrotny wytwarzany przez metalowe obiekty. Z kolei w panelu kontrolnym znajdują się układy elektroniczne odpowiadające za prawidłową pracę urządzenia oraz przetwarzanie sygnału. Za pośrednictwem panelu użytkownik może dostosować funkcje wykrywacza do własnych preferencji, np. zmniejszyć czułość pracy czy wybrać konkretny tryb wyszukiwania.
Czy wykrywacz metali jest legalny?
Kwestia poszukiwania metalowych zabytków zawsze była wątpliwa w sensie prawnym. Do końca 2017 roku czynność ta była traktowana jako wykroczenie. Od 1 stycznia 2018 roku zmianie uległy przepisy odnoszące się do kwalifikacji czynu nielegalnych poszukiwań zabytków. Tym samym wykrywanie metali przy użyciu wykrywacza jest uznawane w świetle prawa jako przestępstwo. W praktyce prowadzenie poszukiwań bez uzyskania stosownego pozwolenia grozi grzywną, karą ograniczenia wolności lub pozbawieniem wolności do lat 2. W przypadku podejrzenia zniszczenia stanowiska archeologicznego, kara więzienia może wynosić nawet do 8 lat. Tak surowe przepisy tłumaczone są obawą o zniszczenie lub przywłaszczenie potencjalnie wartościowych znalezisk archeologicznych. Ponadto, znaleziska wyrwane z warstwy kulturowej tracą swoją wartość informacyjną (tzw. kontekst kulturowy).
Czym wedle polskiego prawa jest zabytek?
Według ustawy z dnia 23 lipca 2003 roku o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami, znalezisko zabytkowe definiujemy jako: „nieruchomość lub rzecz ruchomą, ich części lub zespoły, będące dziełem człowieka lub związane z jego działalnością i stanowiące świadectwo minionej epoki bądź zdarzenia, których zachowanie leży w interesie społecznym ze względu na posiadaną wartość historyczną, artystyczną lub naukową”.
Innymi słowy, zabytkiem może być np. stary egzemplarz broni, amunicja, monety, które wypadły z obiegu, a nawet stara biżuteria. Wykrywacz metali może odnaleźć naprawdę różne przedmioty. Ocena tego, czy dany przedmiot może być traktowany jako zabytek zależy od opinii specjalistów z Wojewódzkich Urzędów Ochrony Zabytków (WUOZ). Znaleziony obiektu, wobec którego mamy wątpliwości, należy przekazać do najbliższej placówki. W zależności od decyzji specjalistów, obiekt zostanie zwrócony znalazcy lub zachowany jako własność Skarbu Państwa.
Trzeba jednak zaznaczyć, że przestępstwem jest nie tylko samo odnalezienie zabytku, lecz również czynność poszukiwania bez udzielonego zezwolenia. Zapisy prawne i ich egzekucja są w tym zakresie bardzo niejasne. Kluczowa okazuje się wola poszukującego, czyli wykazanie, że korzystając z wykrywacza metalu miał na celu wydobycie zabytku. Najczęściej podłożem zarzutów jest miejsce poszukiwania – np. tereny leśne, w których uwarunkowania historyczne wskazują na ewentualną obecność zabytkowych znalezisk. Jednocześnie prawo nie zakazuje samodzielnego poszukiwania zagubionych przedmiotów (np. kluczy) czy obiektów bezwartościowych, które mogą dla niektórych stanowić wartość kolekcjonerską. W praktyce postawienie zarzutu osobie przeszukującej teren publiczny często jest utrudnione. Mimo wszystko przed rozpoczęciem poszukiwań należy postarać się o pozwolenie, by uniknąć przykrych konsekwencji prawnych.
Jak uzyskać pozwolenie na poszukiwanie przedmiotów w ziemi?
Legalne poszukiwanie zabytków na własną rękę jest możliwe po uzyskaniu stosownego zezwolenia ujętego w rozporządzeniu Ministra Kultury i Dziedzictwa Narodowego z 22 sierpnia 2018 roku. Może uzyskać je każdy, kto złoży odpowiedni wniosek do wojewódzkiego konserwatora zabytków oraz uiści opłatę skarbową. Wniosek musi zawierać dane poszukiwacza, miejsce poszukiwań, przewidywany termin rozpoczęcia oraz zakończenia prac, uzasadnienie poszukiwań oraz zgodę na przeszukiwanie danego terenu od jego właściciela. Wykaz wszelkich wymogów oraz niezbędnych dokumentów znajduje się na stronie www danego WUOZ-u.
Poszukiwanie metali na plaży
Według rozporządzenia Urzędu Morskiego w Słupsku przeszukiwanie plaży wykrywaczem metalu jest dozwolone bez konieczności ubiegania się o zgodę miejscowego Dyrektora Urzędu Morskiego. Poszukiwacz musi jednak pamiętać, że terenem poszukiwań może być jedynie sama plaża – nie jest dozwolone przeszukiwanie wydm, klifów, terenów leśnych, okolic przystani i portów oraz parku narodowego. Poszukiwania nie mogą być też uciążliwe dla plażowiczów, a wszelkie wykopy muszą zostać zakopane. W związku z wymienionymi wcześniej obostrzeniami w przypadku odnalezienia znaleziska historycznego konieczne jest poinformowanie o tym miejscowego konserwatora zabytków.
Wykrywacz metali Garrett – tanie i skuteczne urządzenia do szukania metali
Spośród wielu dostępnych na rynku marek wykrywaczy metali szczególnie warto polecić modele firmy Garrett. Jest to uznana na całym świecie marka, która od 1964 roku dostarcza najwyższej klasy sprzęty takie jak bramki detekcyjne, czy właśnie wykrywacze metali Garrett. Produkty amerykańskiego producenta zarówno przeznaczenia amatorskiego, jak i profesjonalnego cechują się niezawodnością oraz solidnością wykonania nieporównanie wyższą od modeli konkurencyjnych. Dzięki temu sprawdzą się do efektywnego poszukiwania nawet w wyjątkowo trudnych warunkach.
Wykrywacze metali Garrett z linii ACE zostały opracowane głównie z myślą o amatorach rekreacyjnych poszukiwań, ale i nie tylko. Łatwość obsługi sprawia, że urządzenia tej klasy świetnie nadają się nawet dla młodszych osób. Dzięki praktycznej funkcji „załącz i szukaj” urządzenie jest gotowe do pracy od razu po włączeniu – do działania nie jest wymagana żadna dodatkowa kalibracja. Cechą charakterystyczną modeli ACE jest również zaawansowana cewka Rhino Tough Proformance, która umożliwia poszukiwania terenów o różnorodnym ukształtowaniu. Jej ergonomiczny kształt ułatwia użytkowanie w trudno dostępnych miejscach takich jak pobliża murów czy żywopłotów. Działanie cewki niweluje również wpływ mineralizacji gruntu na pracę wykrywacza, co znacznie zwiększa jego skuteczność. Kolejną cechą uniwersalną urządzeń Garretta jest zaawansowany system dyskryminacji Visual Target ID, Graphic Target Analyzer (GTA). Umożliwia on sprawną selekcję znalezisk oraz odróżnienie bezwartościowych śmieci od cennych znalezisk.
Wykrywacz metali dla początkujących i dla profesjonalistów
Podstawowym modelem godnym polecenia wszystkim amatorskim poszukiwaczom jest ACE 150. Za niewielką cenę otrzymujemy sprzęt, który dzięki wodoodpornej cewce sprawdzi się nawet w trudnych warunkach atmosferycznych. Trzy tryby pracy (all-metal, jewelry oraz coin) pozwalają na na łatwe spersonalizowanie poszukiwań konkretnych przedmiotów.
Do bardziej wymagających poszukiwań oraz do profesjonalnego użytku warto wybrać ACE 300i. Wykrywacz metali Garrett posiada wszelkie cechy poprzedniego modelu oraz kilka nowych, przydatnych funkcji. Jedną z nich jest inteligentny tryb wyszukiwania PinPoint, który pozwala namierzyć obiekt za pomocą wyświetlacza LCD. Cyfrowa identyfikacja znalezisk ułatwia z kolei selekcję obiektów o podobnych właściwościach. ACE 300i cechuje się również wysoką częstotliwością 8 Khz, dzięki czemu wyszukiwanie drobnych przedmiotów oraz metali nisko- i średnioprzewodzących staje się wyjątkowo skuteczne.
Który wykrywacz metali wybrać? Postaw na markę Garrett
Poszukiwanie skarbów jest ciekawą formą aktywności, która nie wymaga wcale dużego nakładu finansowego oraz specjalnych umiejętności. Zanim jednak rozpoczniesz poszukiwania dobrze się do nich przygotuj – postaraj się o stosowne pozwolenie i zaopatrz się w odpowiednio zaawansowany i sprawdzony sprzęt. Jeżeli zależy Ci na jak największej efektywności poszukiwań za stosunkowo niewielkie pieniądze, postaw na wykrywacz metali Nokta Simplex +. Do zalet tego modelu należy uniwersalność – można używać go do detekcji obiektów ukrytych w glebie, minerałach, ścianach, a nawet pod wodą. Dzięki ergonomicznej konstrukcji cewki dociera nawet w trudno dostępne miejsca. Sprzęt wyróżnią się również odpornością na pył i kurz, o czym świadczy zgodność z normą IP68. Ponadto jest wodoszczelny – bez szwanku można zanurzyć go do głębokości 3 metrów.
Uwagę miłośników amatorskiego poszukiwania złota z pewnością przykuje wykrywacz Garrett AT Gold. Dzięki bardzo wysokiej częstotliwości pracy (18 kHz) urządzenie pozwoli odszukać samorodki złota, biżuterię czy monety. Wyświetlacz LCD informuje o dokładnej lokalizacji znaleziska, a funkcja Iron Audio pomaga rozstrzygnąć, czy jest ono wartościowe. Detektor jest odporny na zanurzenie (do 3 m) oraz trudne warunki atmosferyczne, jednocześnie odznaczając się lekką konstrukcją oraz prostotą użytkowania. Można z powodzeniem wykorzystywać go nawet na wyjątkowo zaśmieconym terenie.
Dzięki odpowiednim urządzeniom oraz działaniu zgodnie z literą prawa możesz czerpać stuprocentową przyjemność z czynności, jaką jest poszukiwanie skarbów. Stosując wyżej wymienione kroki, zapewnisz sobie bezproblemowe hobby.