Ponad 1000 amerykańskich pracowników dyplomatycznych i wojskowych doświadczyło niewyjaśnionych problemów zdrowotnych. Przypadłość doprowadziła do uszkodzeń struktur w ich mózgach. Kolejna teoria spiskowa? Nie tym razem. Syndrom hawański to brutalny fakt. Tajemnicze dolegliwości od kilku lat zbierają żniwo. Lekarz, który pojechał je badać, po kilku godzinach sam doznał objawów. Co tak naprawdę wydarzyło się w Hawanie? Odkryj największą zagadkę medyczną XXI wieku!
Kuba – ofiara polityki rządu Stanów Zjednoczonych
Początki relacji Kuby z USA sięgają końca XVIII wieku. Kraje prowadziły ze sobą ożywiony handel cukrem i niewolnikami. Sytuacja uległa zmianie dopiero 100 lat później, kiedy to “Perła Karaibów”, dotychczasowa kolonia Hiszpanii, zamarzyła o odzyskaniu niepodległości.
Na drodze do niej stanęły Stany Zjednoczone. W 1898 roku wywołały wojnę hiszpańsko-amerykańską i zbrojnie przejęły kontrolę nad wyspą. Okupowały ją przez cztery lata, by ostatecznie wymusić na kubańskim rządzie przyjęcie “poprawki Platta” – prawa do ingerowania w jego politykę wewnętrzną. Tym samym państwo to oficjalnie stało się półkolonią USA.
Kolejnym punktem przełomowym w ich wspólnej historii był przełom lat 50. i 60. XX wieku – początek rewolucyjnych rządów Fidela Castro. Jego rząd dążył do nacjonalizacji firm północnoamerykańskich, co spotkało się z sprzeciwem USA. W 1960 r. ówczesny prezydent Stanów Zjednoczonych wprowadził embargo handlowe, które zresztą utrzymuje się do dzisiaj. Rok później ostatecznie zerwał stosunki dyplomatyczne z Kubą, a administracja Johna F. Kennedy’ego zorganizowała inwazję w Zatoce Świń. Ta jednak zakończyła się niepowodzeniem Amerykanów.
Następne lata przynosiły próby negocjacji w sprawie embargo i naprawy stosunków. Bezskutecznie. Kolejni prezydenci USA utrzymywali sankcje wobec Kuby. Dopiero w 2014 r. Barack Obama zniósł część ograniczeń. Po 54 latach przerwy, państwa wznowiły stosunki dyplomatyczne, a jedną z konsekwencji tej decyzji było otworzenie amerykańskiej ambasady w Hawanie – stolicy Kuby (2015).
Syndrom hawański nie tylko w Hawanie
Odwilż w relacjach USA-Kuba nie potrwała długo. Rok po otworzeniu placówki dyplomatycznej, jej pracownicy zaczęli zgłaszać problemy zdrowotne. Borykali się z takimi objawami, jak ból głowy, tymczasowa utrata słuchu, nudności i zaburzenia równowagi.
Temat zainteresował media, które nazwały zaistniałą sytuację “polowaniem na amerykańskich dyplomatów”. Za ataki miały odpowiadać wrogie siły, np. FSB (rosyjski wywiad) będący w posiadaniu zaawansowanej technologii ultradźwiękowej.
Rząd Stanów Zjednoczonych, początkowo niechętny do angażowania się w problem, zareagował dopiero we wrześniu 2017 roku. Zredukował personel ambasady w Hawanie i wydał ostrzeżenie przed podróżami na wyspę.
Donosy o tajemniczych dolegliwościach zaczęły jednak dochodzić także z innych części świata. Podobne objawy zgłosili dyplomaci i ich rodziny z Pekinu, Paryża, Genewy, Bogoty i Berlina.
Broń mikrofalowa czy świerszcze?
W 2011 roku wyjaśnienie syndromu hawańskiego urosło do rangi priorytetu. “The New York Times”, powołując się na anonimowych urzędników i pracowników wywiadu, poinformował, że Rada Bezpieczeństwa Narodowego, Centralna Agencja Wywiadowcza oraz Dyrektor Wywiadu Narodowego utworzyli dwie grupy zadaniowe: jeden do zbadania potencjalnych przyczyn zjawiska, a drugi do opracowania środków zaradczych.
Ci ustalili, że większość tych doniesień można wyjaśnić logicznie brzmiącymi przyczynami, takimi jak wpływ warunków środowiskowych, nierozpoznanych chorób i stresu. Co więcej, “JASON” – panel doradczy administracji Donalda Trumpa – wywnioskował, że syndrom hawański zrodził się z problemów psychologicznych pacjenta 0, a jedno zgłoszenie pociągnęło za sobą kolejne.
Bezwartościowe okazały się także dowody. Nietypowe dźwięki na nagraniach, które miałyby wskazywać na atak bronią mikrofalową, według raportu specjalistów mogły być odgłosami indyjskich świerszczy długoogoniastych.
Lekarz CIA z syndromem hawańskim
Co w takim razie uszkodziło mózg dr Paula Andrewsa? Lekarz CIA jako jeden z pierwszych został wysłany do Hawany, by badać serię tajemniczych incydentów zdrowotnych. Po ponad pięciu latach od podróży na Kubę, dalej odczuwa jej skutki. Ma problemy z czytaniem i wzrokiem, a każda aktywność ruchowa przyprawia go o mdłości.
Jak relacjonuje Andrews, początkowo nie martwił się o swoje bezpieczeństwo, jednak już pierwszej nocy obudził się z nudnościami oraz silnym bólem ucha i głowy. Niedługo potem zaczął słyszeć charakterystyczne dźwięki “świerszczy”, dlatego podszedł do łazienki i przez 45 min siedział w słuchawkach ochronnych. Kiedy objawy nie ustępowały, postanowił opuścić schronienie.
Wychodząc z pokoju zorientował się, że ma problemy z utrzymaniem równowagi i wykonywaniem podstawowych czynności, jak liczenie pieniędzy. Wrócił więc do USA i sam udał się do lekarza, z którym współpracował podczas diagnozowania pierwszych ofiar syndromu hawańskiego. Nie usłyszał jednoznacznej diagnozy, ale badania wykazały nieodwracalne zmiany w układzie przedsionkowym, zwanym zmysłem równowagi.
Fretki w Pentagonie
Aby odkryć przyczynę zmian w mózgach ofiar syndromu hawańskiego, Departament Obrony przyznał Uniwersytetowi Stanowemu Wayne grant w wysokości 750 000 dolarów. Naukowcy otrzymali rok na badania, by sprawdzić, czy fale radiowe wywołają u fretek tajemnicze dolegliwości. Wcześniej ofiarą testów były naczelne, co spotkało się z ostrą krytyką Shalina Gali, wiceprezesa PETA – organizacji walczącej o prawa zwierząt.
Dlaczego akurat te gatunki padły ofiarą eksperymentu? Otóż ich mózgi mają strukturę podobną do ludzkich. Myszy czy szczury nie spełniają kryteriów. Badacze zakładają więc, że jeśli to promieniowanie mikrofalowe jest przyczyną problemów zdrowotnych dyplomatów, to u fretek także zaburzą funkcje poznawcze.
CIA w ogniu krytyki
Na początku marca 2023 r. CIA opublikowało raport będący owocem pracy siedmiu agencji wywiadowczych. Nowe stanowisko nie różni się od wniosków przedstawionych rok wcześniej. Jego autorzy stwierdzili, że istnieje “bardzo małe prawdopodobieństwo”, by syndrom hawański był skutkiem ingerencji zagranicznych podmiotów.
Zakwestionowanie podejrzeń, że mógł być to atak wrogiego państwa, spotkało się z falą krytyki samych ofiar schorzenia. Twierdzą oni, że raport nie tylko nie daje im odpowiedzi, ale także poddaje w wątpliwość prawdziwość objawów.
Narkotyki, energia z kosmosu i tajna broń Putina
Większość podejrzeń dalej sprowadza się do użycia broni dźwiękowej. Oskarżenia padają w stronę Kuby, Chin, Korei Północnej, Wenezueli i Rosji, choć z nich wszystkich tylko państwo Putina ma zdolności technologiczne do tego typu działań.
Dowodem na to jest program wywiadowczy “Moskiewski sygnał”. Podczas zimnej wojny Sowieci kierowali promieniowanie mikrofalowe na ambasadę USA, by aktywować podsłuch ukryty w amerykańskim godle. Co prawda sygnał ten nie szkodził pracownikom placówki, ale pojawiały się głosy, że prowadził do wzrostu poziomu białych krwinek we krwi.
Atak falami ultradźwiękowymi lub promieniowaniem mikrofalowym nie jest jednak jedyną domniemaną przyczyną syndromu hawańskiego. Inne hipotezy sugerują, że tajemnicze dolegliwości są wynikiem:
- ekspozycji pracowników na nieznane toksyny lub pestycydy,
- stresu psychologicznego,
- bólu psychogennego,
- zażywania narkotyków,
- działania sił obcych (kosmitów),
- niewykrytych dotychczas schorzeń neurologicznych.
Syndrom hawański – diagnoza do diagnozy
“Wstrząs mózgu bez wstrząsu mózgu”, “tajemnicza dolegliwość”, “anomalne incydenty zdrowotne” – 7 lat od pierwszego zgłoszenia problemów zdrowotnych przez amerykańskiego urzędnika, syndrom hawański dalej jest wielką niewiadomą. Atakuje pracowników dyplomatycznych i wojskowych, dlatego wzbudza zainteresowanie zarówno środowiska medycznego jak i służb specjalnych. Z tego też powodu prowadzi do powstawania licznych teorii spiskowych.