Jeszcze kilka lat temu port lotniczy Rzeszów-Jasionka nie przykuwał uwagi właściwie w żaden sposób. Wojna w Ukrainie zmieniła jednak jego oblicze, a lotnisko na podkarpaciu, pomimo niewielkich rozmiarów, jest obecnie najważniejszym punktem strategicznym w Europie. Dowiedz się, jak ostatnie wydarzenia na zawsze odmieniły Rzeszów i znajdujący się w pobliżu aeroport!
Zmiana charakteru lotniska Rzeszów-Jasionka
Międzynarodowe znaczenie Rzeszowa zaczęło się wzmacniać niemal natychmiast po wybuchu wojny w Ukrainie. Amerykańskie wojska rozpoczęły wprawdzie napływ do stolicy podkarpacia jeszcze przed agresją ze strony rosyjskiej, lecz dopiero faktyczny atak był początkiem nieodwracalnych dla tego miejsca zmian.
Co spowodowało, że to akurat Rzeszów, a nie inne miasto bliżej wschodniej granicy, stało się kluczową lokalizacją dla pomocy Ukrainie? Najważniejszy był w tej kwestii port lotniczy Rzeszów-Jasionka, który pozwalał na lądowanie największych samolotów z żołnierzami, bronią i innym wyposażeniem militarnym.
Lotnisko, położone około 14 kilometrów od centrum miasta, do 2022 r. miało charakter towarowo-cywilny. Obsługiwało głównie tanie linie lotnicze i firmy związane z sektorem lotniczym, a także współpracowało z miejscowym aeroklubem. W tamtym okresie to miejsce przeprowadzało ledwie kilkanaście operacji dziennie. Były to głównie kierunki europejskie, takie jak Wielka Brytania lub kraje śródziemnomorskie.
Po 24 lutego 2022 r. lotnisko Rzeszów-Jasionka zupełnie zmieniło swój charakter. W zaledwie kilkadziesiąt godzin zorganizowano na jego terenie i w okolicach kompletną, amerykańską bazę wojskową. Po niedługim czasie okazało się, że lądowisko oferuje właściwie wszystko, by objąć funkcję międzynarodowego hubu logistycznego – węzła komunikacyjnego pomiędzy zachodem a Ukrainą. Odcinek wpisał więc się w trasy delegacji najważniejszych osobistości oraz spedycji militarnej
Jak przyznaje prezes rzeszowskiego lotniska Adam Hamryszczak, obiekt został obarczony tak dużą rolą nie tylko ze względu na lokalizację. Za tym wyborem przemawiały także zaawansowana infrastruktura i wysoko wykwalifikowana kadra.
Największe zalety lotniska Rzeszów-Jasionka w kontekście wojny w Ukrainie:
- długa i szeroka płyta startowa, która umożliwia bezpieczną obsługę największych samolotów towarowych (3200x65m, mniejsza tylko od płyty startowej na lotnisku Okęcie w Warszawie),
- bardzo dobry dostęp do dróg, który pozwala na dalszy przewóz materiałów, (autostrada A4, droga krajowa nr 9, droga ekspresowa S19)
- okolice dużego miasta,
- bezpieczna odległość od granicy z Ukrainą,
- płaskie podejścia,
- największa w Polsce liczba dni lotnych.
Rzeszów pierwszym na świecie “miastem-ratownikiem”
Z upływem czasu, po wybuchu wojny, lotnisko Rzeszów-Jasionka stało się głównym węzłem transportowym pomiędzy Ukrainą a zachodem. Do niewielkiej miejscowości w pobliżu stolicy podkarpacia, z dnia na dzień napływa coraz więcej broni, amunicji, kolejnych pojazdów pancernych itp. Transportuje się stamtąd również wyposażenie medyczne. Przez “J-Town”, jak nazywają Jasionkę Amerykanie, przewijają się także setki żołnierzy, ratowników oraz polityków.
W związku z ogromną wagą obiektu w kontekście wojny na Ukrainie, wojska amerykańskie dokładają najwyższych starań, by było ono bezpieczne i funkcjonowało bez zarzutów. Wzdłuż pasa startowego postawiono m.in. rakietowy system ziemia-powietrze Patriot. W poszczególnych miejscach stoją obok siebie nawet po cztery baterie, co stanowi większą liczbę, niż łączne zasoby niektórych państw NATO. Prawdopodobnie Jasionka jest więc chroniona bardziej niż Berlin czy jakikolwiek inny obiekt Bundeswehry (niemieckich sił zbrojnych).
O ważnej roli, jaką pełni port lotniczy Rzeszów-Jasionka, świadczy też fakt, że dwukrotnie lądował na nim prezydent USA, Joe Biden. W marcu 2022 r. przylecieli tam także premierzy Czech i Słowenii, którzy wraz z premierem Polski wsiedli później w pociąg do Kijowa. Politycy odbyli wówczas pierwszą międzynarodową wizytę na terenie Ukrainy od momentu agresji ze strony Rosji.
Co więcej, z lotniska w Rzeszowie korzystał Wołodymyr Zełenski. To właśnie stamtąd pod koniec ubiegłego roku wyleciał on z wizytą do Waszyngtonu. Kilka miesięcy wcześniej wyraził z kolei wielkie wyrazy wdzięczności stolicy województwa podkarpackiego, przyznając jej pierwszy w historii Ukrainy tytuł “miasta-ratownika”.
Rzeszów – “Światowa brama do Ukrainy”
Niemal rok po rozpoczęciu natarcia wojsk rosyjskich, lotnisko Rzeszów-Jasionka notuje bardzo wzmożony ruch. Ma to związek z niedawną decyzją NATO o zwiększeniu wsparcia militarnego dla Ukrainy. Od pewnego czasu spodziewana jest bowiem eskalacja konfliktu ze strony rosyjskiej.
Na początku lutego 2023 r. w aeroporcie na podkarpaciu lądowały m.in. Boeingi 747 i 767, Airbus 330 czy Antonov AN-124-100 Rusłan – samoloty ze wsparciem militarnym pochodzącym z USA, Niemiec czy Francji. Tłok nad Rzeszowem dało się zaobserwować za pomocą strony internetowej do śledzenia lotów Flightradar24.com. Zainteresowani mogą nieustannie śledzić wydarzenia z Jasionki właśnie na tej witrynie.
W ramach ciekawostki, od wczoraj Rzeszów odwiedziło:
— Artur Micek (@Artur_Micek) February 3, 2023
- 4 B747 z USA
- 1 niemiecki A330 z Niemiec
- 1 samolot bez oznaczeń z Węgier
- 2 amerykanskie C-5 USA z Niemiec
- 1 B767 z Włoch
- 1 Dornier 328 z Niemiec
- 1 ukraiński AN-124-100 z Turcji
- 1 kanadyjski C-130 z Francji
Udział Rzeszowa w gigantycznej pomocy Ukrainie doceniają media z całego świata. Coraz częściej słyszy się bowiem o tym, jak ważne jest to miejsce w kwestii możliwego zażegnania konfliktu. Amerykański serwis Bloomberg nazwał nawet Rzeszów “światową bramą do Ukrainy”. Obecnie nikt nie wyobraża sobie jakiejkolwiek pomocy Ukrainie, bez włączenia w to podkarpackiego miasta.
O zmianie Rzeszowa w miasto międzynarodowe
W wyniku masowego napływu uciekających przed wojną Ukraińców, a także coraz liczniejszych jednostek wojsk amerykańskich, Rzeszów zmienia się nie do poznania. Według serwisu Money.pl, populacja największego miasta na podkarpaciu, od wybuchu wojny, zwiększyła się o 40 tysięcy osób.
Pracownicy biura prezydenta Rzeszowa, Konrada Fijołka, stwierdzili w rozmowie z “Die Welt”, że w jego mieście przebywa około 45 tysięcy samych uchodźców. To liczba stanowiąca aż ⅕ wcześniejszej liczby ludności. Nieustanny jej wzrost stawia władze lokalne przed wielkim wyzwaniem.
Taka kolej rzeczy wymaga bowiem budowy nowych dróg, miejsc pracy, sklepów, restauracji, hoteli czy mieszkań. We wrześniu 2023 roku ma zakończyć się remont drogi z miasta do Jasionki, który zakłada rozrost odcinka do czterech pasów jazdy. Przemodelowania i dostosowania do realiów wymagają także placówki edukacyjne i przedszkola.
W Polsce przebywa obecnie około dziesięciu tysięcy amerykańskich żołnierzy, a zdecydowana większość z nich znajduje się właśnie w okolicach Rzeszowa i Jasionki. Według stacji RMF FM wojsko zza oceanu może pozostać w “J-Town” nawet przez kolejnych 10 lat. Jeśli te informacje okażą się prawdziwe, Rzeszów i okoliczne miejscowości mogą spodziewać się stałego wzrostu przyjezdnych ze Stanów Zjednoczonych.
Amerykańscy żołnierze już teraz mogą jednak czuć choć odrobinę klimatu swojej ojczyzny na podkarpaciu. Według prezydenta Fijołka, niemal we wszystkich restauracjach w mieście, menu wzbogacono o steki lub hamburgery.
Dzięki wojskowym z USA kwitnie rynek mieszkań, a na prostą po pandemii w końcu wychodzi branża hotelarska. Z usług noclegowych w Rzeszowie korzystają jednak nie tylko przedstawiciele grupy militarnej. Na pozostanie w stolicy województwa podkarpackiego decyduje się dużo turystów i delegatów, którzy uznają nocowanie bliżej granicy za zbyt ryzykowne. Hotele w Rzeszowie goszczą również przede wszystkim ważne osoby ze świata polityki lub dziennikarze.
Pozytywny efekt gospodarczy, który wywarła na Rzeszów obecna sytuacja militarna, zauważył prof. Andrzej Koźmiński. Podczas ostatniej wizyty Joe Bidena w Polsce prezydent honorowy Akademii im. Leona Koźmińskiego stwierdził, że “na wojnach zawsze się zarabia”. Chcąc nie chcąc właśnie w ten sposób Rzeszów na zawsze zmienił już swoje oblicze, które nie zazna powrotu do poprzedniego stanu nawet po zakończeniu wojny.
Atak terrorystyczny w Rzeszowie? Skandaliczny pomysł rosyjskiego polityka
Pod koniec stycznia w mediach pojawiły się informacje o skandalicznej wypowiedzi jednego z rosyjskich polityków. Konstantin Zatulin stwierdził w programie telewizyjnym dotyczącym wydarzeń z frontu, że Rosja powinna przeprowadzić atak terrorystyczny w Rzeszowie. O kontrowersyjnych słowach poinformował na swoim Twitterze ukraiński dziennikarz, Denis Kazanski.
Deputy of the Russian Parliament Konstantin Zatulin offered to organize terrorist attacks in Poland
— Денис Казанський (@den_kazansky) January 29, 2023
he says that openly launching a missile attack on Rzeszow is dangerous for Russia. Therefore, it is necessary to organize a terrorist attack and not admit responsibility for it pic.twitter.com/A22evoYFfX
Poseł tłumaczył, że przeprowadzenie bezpośredniego ataku na chronione miasto mogłoby być poważne konsekwencje dla Moskwy. Dodał, że lepszym sposobem na “ukaranie” podkarpackiego miasta byłoby dokonanie np. ataku bombowego. Zamach miałby zostać przeprowadzony tak, aby wykrycie sprawców było niemożliwe.
– Masz na myśli, że uderzenie rakietami w Rzeszów to za dużo, ale możemy doprowadzić do tego, że coś mogłoby eksplodować w Rzeszowie? – dopytywał prowadzący program.
– Tak, niech coś eksploduje – odpowiedział Zatulin ”(Źródło: portal Do Rzeczy)
Biorąc jednak pod uwagę potencjalne konsekwencje ataku, a także szybkie przedostanie się słów Zatulina do szerokiej publiki, taki scenariusz jest mało prawdopodobny. Szczególnie, że Rzeszów jest w tym momencie najbardziej strzeżonym punktem strategicznym w Europie.
Najlepsze małe lotnisko w Europie – port lotniczy Rzeszów-Jasionka to również zwykli pasażerowie
Lotnisko Rzeszów-Jasionka wciąż pełni swoją domyślną funkcję, jaką jest obsługa lotów pasażerskich. I co ciekawe, pomimo coraz większego obciążenia militarnego, sezon 2023 zapowiada się rekordowo dobrze. Już na początku marca było wiadomo, że w okresie letnim z Rzeszowa będzie można polecieć w 24 różnych kierunkach. Ta liczba prawdopodobnie ulegnie zwiększeniu.
Najważniejsze kierunki lotów z portu Rzeszów-Jasionka:
- Nowy Jork/Newark (USA)
- Warszawa, Gdańsk
- Monachium (Niemcy)
- Dublin (Irlandia)
- Londyn Luton, Londyn Stansted, Brystol, East Midlands (Wielka Brytania)
- Rzym (Włochy)
- Antalaya (Turcja)
Loty są obsługiwane przez takie linie jak PLL LOT, Lufthansa, Ryanair czy Wizz Air.
Działalność portu lotniczego w Rzeszowie została dostrzeżona w 2022 roku przez międzynarodową organizację Centre for Aviation (CAPA). Aeroport wybrano najlepszym małym lotniskiem na świecie, głównie dzięki wpływowi na globalną pomoc atakowanej Ukrainie. To jednak nie wszystkie jego zalety.
- [Po wybuchu wojny] chcieliśmy [jednocześnie] zachować ruch pasażerski oraz cywilny charakter naszego lotniska. Rozbudowaliśmy więc siatkę połączeń na 2022 rok, stawiając na sezon wakacyjny. Obsługiwaliśmy wtedy loty w 23 kierunkach i 12 krajach. Latem przywróciliśmy połączenie do Nowego Jorku-Newark. To nas wyróżnia spośród lotnisk regionalnych do 1 mln pasażerów - tłumaczył Hamryszczak, dodając:
- Oprócz rejsów pasażerskich i cargo jesteśmy również hubem medycznym. Z Rzeszowa odlatywały rejsy z dziećmi cierpiącymi na choroby onkologiczne oraz różnego rodzaju niepełnosprawności. Wciąż po kilka razy w tygodniu przylatują samoloty po rannych żołnierzy.
Lotnisko Rzeszów-Jasionka jest obecnie również nazywane “największym ukraińskim lotniskiem”, ponieważ z jego usług korzysta bardzo dużo obywateli tamtego państwa:
Rzeszów nie będzie już taki sam i nie da się ukryć, że wojna poniekąd na zawsze uczyniła z niego miasto o charakterze międzynarodowym. Podobnie będzie z portem lotniczym w Jasionce, który radzi sobie perfekcyjnie z operacjami militarnymi, rozwijając przy tym nieustannie swoją ofertę lotów pasażerskich.
Lotnisko Rzeszów-Jasionka – FAQ
1. Ilu pasażerów obsługuje lotnisko Rzeszów-Jasionka?
W rekordowym 2019 roku port lotniczy Rzeszów-Jasionka obsłużył 18 806 osób.
2. Jak długi jest pas startowy na lotnisku Rzeszów-Jasionka?
Pas startowy na lotnisku Rzeszów-Jasionka wynosi 3,2 kilometra długości. Jego szerokość to z kolei 65 metrów.
3. Jakie samoloty lądują na lotnisku w Rzeszowie?
Do Rzeszowa przylatują zarówno niewielkie samoloty pasażerskie, jak i ogromne samoloty towarowe. W lutym 2023 roku lądowały tu m.in. Boeingi 747 i 767, Airbus 330 czy Antonov AN-124-100 Rusłan.
4. Kto korzystał z lotniska Rzeszów-Jasionka?
Z lotniska w Jasionce korzystali m.in. Joe Biden, Wołodymyr Zełenski oraz piłkarze Szachtara Donieck i Dynama Kijów. To właśnie tu lądowali także premierzy Czech i Słowenii.
5. Jak jest chronione lotnisko Rzeszów-Jasionka?
Pas startowy lotniska w Rzeszowie jest wyposażony w ochronne baterie Patriot. W ewentualną obronę będą również zaangażowani zgromadzeni na miejscu żołnierze.
6. Ilu amerykańskich żołnierzy stacjonuje w Polsce?
Aktualnie (stan na 8 marca 2023 r.) w Polsce przebywa około 10 tysięcy amerykańskich żołnierzy.