Jak udowodnić znęcanie psychiczne?

Stare powiedzenie mówi, że słowa ranią bardziej niż czyny. Jest w tym sporo prawdy — werbalna przemoc w postaci krzyku, wulgaryzmów, kpin czy poniżania może odcisnąć silne piętno na całym życiu. Znęcanie psychiczne jednak bardzo trudno jest udowodnić, z czego skrzętnie korzystają oprawcy. Nie jest to jednak niemożliwe. Podpowiadamy gdzie szukać pomocy i jak zdobyć dowody na werbalną tyranię.

Czym jest przemoc psychiczna?

Przemoc psychiczna jest werbalną formą interakcji, w wyniku której u jednego z jej uczestników następuje pogorszenie stanu psychofizycznego. Do najczęstszych jej objawów zalicza się ubliżanie, seksistowskie uwagi, wywyższanie się, manipulacja, groźby i zastraszanie. Stosując te oraz inne praktyki oprawcy dążą do całkowitego podporządkowania sobie ofiary, a tym samym kierowania jej życiem z chęci zysku, chorobliwej zazdrości lub po prostu dla własnej satysfakcji. Współcześnie znęcanie psychiczne jest powszechne w różnych środowiskach pracy (wówczas mówimy o mobbingu), w szkołach pomiędzy rówieśnikami oraz (zdecydowanie najczęściej) w domach rodzinnych.

Przemoc psychiczna — statystyki

Przemoc psychiczna w polsce zgloszenia infografika

Pomimo coraz częstszych kampanii społecznych i surowych kar dla sprawców przemoc psychiczna w rodzinie wciąż stanowi realny problem w naszym kraju. Dowodzą tego niepokojące statystyki. Przykładowo w 2012 roku liczba wypełnionych formularzy “Niebieskiej Karty” (procedury dla ofiar przemocy domowej) wyniosła ponad 51 tysięcy. W zeszłym roku wartość ta wzrosła do 72 601. Niestety w parze z dużą liczbą zgłoszeń nie idą częste skazania. Od kilku lat karę ponosi średnio 10 tysięcy sprawców rocznie. To niewiele jeżeli weźmiemy pod uwagę liczbę zgłoszeń.

Kto najczęściej pada ofiarą przemocy psychicznej?

Choć ofiarami znęcania psychicznego najczęściej padają kobiety i dzieci, problem ten dotyka także wielu mężczyzn. Panowie, którzy doświadczają przemocy werbalnej, niechętnie zgłaszają takie sytuacje, więc nieznana jest dokładna skala tego zjawiska. Fundacja Masculinum podaje jednak, że problem ten może dotykać nawet co 10 mężczyznę. Niezależnie jednak od tego, czy ofiarą jest dziecko, kobieta czy mężczyzna skutki przemocy psychicznej są niezwykle poważne i mogą rzutować na całe życie.

Przemoc psychiczna w związku — objawy i skutki

Jak rozpoznać przemoc psychiczną np. u dziecka lub osoby starszej? Jest to bardzo trudne, ponieważ sprawcy nie pozostawiają na ciele swych ofiar fizycznych śladów. Trzeba zwracać uwagę na wszelkie zmiany w zachowaniu, niekiedy bardzo subtelne. Ofiary często cierpią na zaburzenia snu i brak apetytu, stają się apatyczne i wycofują się z życia społecznego. Jest to szczególnie widoczne u pokrzywdzonych dzieci, które stronią od kontaktów z rówieśnikami. Istotnym symptomem jest też unikanie rozmów o swoich problemach i zbywanie pytań ogólnikami.

Przemoc psychiczna w zwiazku objawy i skutki

Skutki przemocy psychicznej mogą być bardzo poważne. Ofiara ma zwykle zaniżoną samoocenę, co przekłada się na słabe wyniki w nauce lub w pracy. Apatia, strach i smutek niekiedy prowadzą do sięgania po używki, izolacji od otoczenia i depresji, ta zaś, jeśli nie będzie leczona może skończyć się samobójstwem. To oczywiście skrajny przypadek, ale takie scenariusze też się zdarzają i nie można ich wykluczyć.

Bez względu na to, czy sami doświadczamy przemocy psychicznej, czy też martwimy się o bliską osobę, nie ignorujmy żadnego z niepokojących sygnałów. Nie racjonalizujmy też ani nie bagatelizujmy poczynań sprawcy. Zamiast tego porozmawiajmy z zaufaną osobą lub udajmy się do psychologa. Zwykłe zwierzenie się ze swoich problemów przyniesie ogromną ulgą, oczyści umysł z negatywnych emocji i — co najważniejsze — będzie pierwszym krokiem od uwolnienia się od problemów.

Znęcanie psychiczne — jak się bronić?

Ofiary znęcania psychicznego często myślą, że znajdują się na przegranej pozycji. Niekiedy wręcz same obwiniają siebie za wyrządzone krzywdy i bez sprzeciwu podporządkowują się oprawcom, którzy ochoczo utrzymują swoją dominację. Jest to błędne koło, z którego niezwykle trudno się wyrwać. Kluczowa jest zgromadzenie pewnych materiałów dowodowych. Pomóc w tym mogą urządzenia detektywistyczne takie jak dyktafony szpiegowskie, mini kamery czy podsłuchy GSM. Sprzęty te dyskretnie zarejestrują zdarzenia, które mogą posłużyć później jako dowód w sądzie.

Oczywiście pamiętajmy, że tajne nagrywanie jest mocno ograniczone w świetle polskiego prawa. Nagrywać można tylko rozmowy, w których sami uczestniczymy, uprzednio informując o tym rozmówcę. W przeciwnym wypadku będzie to stanowiło naruszenie praw osobistych ujętych w art. 23 Kodeksu cywilnego. Na szczęście sędziowie w procesach cywilnych często dopuszczają takie nagrania, jeżeli te nie naruszają prywatności i zasad życia społecznego oraz nie są zmanipulowane (np. w wyniku postprodukcji). W polskim prawie istnieje też pojęcie zwane „owocem zatrutego drzewa”. Tym mianem określamy dowody zdobyte w niezgodny z prawem sposób, np. przy użyciu podsłuchu. W wyjątkowych okolicznościach sąd może dopuścić taki materiał, a wobec jego właściciela nie zostanie wszczęte postępowanie karne. Owoce zatrutego drzewa najczęściej akceptowane są w sprawach dużej rangi (np. śledztwa federalne) lub dotyczących przestępstw, w których zdrowie lub życie ofiary było zagrożone. Pamiętajmy jednak, że to, czy tajne nagranie zostanie dopuszczone jako dowód, zależy wyłącznie od sędziego. Nie działajmy więc na własną rękę — zanim sięgniemy po dyktafon lub kamerę skonsultujmy tę sprawę z prawnikiem oraz prywatnym detektywem.

Przemoc psychiczna — gdzie szukać pomocy?

Przemoc psychiczna gdzie szukac pomocy

Istnieje wiele miejsc, w których ofiary przemocy domowej mogą znaleźć pomoc. Jednym z nich jest wspomniana “Niebieska Linia”, gdzie można zgłosić przemoc domową, uzyskać wsparcie moralne i zasięgnąć porady psychologicznej lub prawnej. Osoby szukające schronienia mogą je znaleźć w ośrodkach wsparcia, i interwencji kryzysowej oraz specjalnych schroniskach i hostelach. Pobyt w tych miejscach jest bezpłatny, a na miejscu oprócz schronienia czeka pomoc prawna, medyczna i socjalna, często też organizowane są grupy wsparcia i spotkania terapeutyczne. Wykaz takich miejsc można znaleźć pod tym adresem.

Piotr Kistela
Z wykształcenia dziennikarz, z zawodu copywriter. Pasjonat nowinek technologicznych, gier wideo i literatury fantastycznej. Czas wolny dzieli pomiędzy książką, konsolą, sportem oraz pisaniem wszystkiego oprócz przepisów kulinarnych i poezji.
error: Treści są zabezpieczone!