Nawet niedoświadczeni hakerzy z łatwością włamują się do prywatnych sieci film lub wykradają dane osobowe użytkowników Internetu z całego świata. Codziennie tysiące loginów i haseł trafiają na czarny rynek, a ich ceny zaczynają się już od kilku dolarów. Ofiary kradzieży tożsamości orientują się dopiero wtedy, gdy dotykają ich skutki przestępstwa.
Dane osobowe na czarnym rynku
Tożsamość to zestaw unikalnych cech, które identyfikują Cię jako człowieka i odróżniają od innych ludzi. Korzystając z Internetu, pozostawiasz ślad cyfrowy (ang. DIGITal footprint). Z każdą kolejną rejestracją, subskrypcją czy zakupem, w mniejszym lub większym stopniu, kreujesz swój wizerunek online, a zarazem obnażasz się przed innymi.
Utrata tożsamości w Internecie jest jednym z największych i niestety najtrudniejszych do opanowania zagrożeń związanych z aktywnością w sieci. Mimo licznych zabezpieczeń i edukacji w zakresie cyberbezpieczeństwa, skala tego zjawiska pogłębia się, a zapotrzebowanie czarnego rynku rośnie. Sprzedaży danych osobowych dokonują nie tylko profesjonalni hakerzy, ale także amatorzy, bo kradzież tożsamości w Internecie nie jest tak trudna jak mogłoby się wydawać. Zobacz ile informacji można uzyskać z jednego kliknięcia na Facebooku:
Nie tylko konta w mediach społecznościowych leżą w centrum zainteresowania złodziei. Hakerzy kradną:
- podstawowe dane osobowe (imię, nazwisko, data urodzenia, PESEL, adres)
- internetowe rachunki bankowe, wyciągi, numer karty kredytowej, kod CVV,
- informacje o ubezpieczeniu zdrowotnym,
- profile graczy na platformach gamingowych,
- wirtualne bazy danych.
Cyberataki czy nieuczciwość zwykłych pracowników?
Najczęściej cyberprzestępcy dokonują ataków phishingowych lub korzystają z keyloggerów. Tylko przy ich pomocy, pozyskują kilkaset tysięcy samych loginów i haseł tygodniowo, które potem trafiają na czarny rynek. Nierzadko żerują przy tym na zmarłych. Śledzą nekrologi i jeszcze przed dokończeniem formalności, hakerzy opróżniają konto bankowe lub korzystają z zdolności kredytowej nieboszczyka.
Oprócz profesjonalistów w branży, znaczną część sprzedających cyfrowe dane w Darknecie stanowią pracownicy administracyjni. Handel danymi uwierzytelniającymi do prywatnych sieci firm oraz personaliami zatrudnionych osób jest ich dodatkowym źródłem dochodu. Za “paczkę” rekordów chcą nawet 150 tys. dolarów, a chętnych na zakup nie brakuje.
Cena za nową tożsamość
Czy to oznacza, że Twoja tożsamość ma dużą wartość? Niekoniecznie. Ceny pojedynczych skanów dowodów osobistych zaczynają się już od kilku dolarów, a dostęp do czyjegoś konta PayPal można kupić za mniej niż 50$. Wysokość opłaty zależy m. in. od pochodzenia, rodzaju, personalizacji i ilości kupowanych sztuk.
Kradzież cyfrowej tożsamości przez osoby prywatne
Aby ukraść kogoś cyfrową tożsamość, nie trzeba od razu zaglądać na czarny rynek i płacić za dane. Część z nich jest dostępna za darmo, a za dystrybucję odpowiadasz Ty sam. Każdy ruch w mediach społecznościowych może zostać wykorzystany przez innego użytkownika. Działania, takie jak podszywanie się pod kogoś za pomocą jego zdjęcia czy klonowanie profilu na Facebooku, pozostają niemal niewykrywalne. Możesz stracić reputację lub zaufanie bliskich, nawet o tym nie wiedząc.
Twoją czujność powinny wzbudzić:
- opłaty kartą debetową za towary lub usługi, z których nie korzystasz,
- nieautoryzowane opłaty z konta,
- powiadomienia o niezamówionych receptach,
- zmiana zdolności kredytowej,
- błędy w rocznym zeznaniu podatkowym.
Rozmowa z dilerami na Facebooku
Kilka lat temu było głośno o policjancie ze Stanów Zjednoczonych, który wykorzystał dane zatrzymanej kobiety do założenia konta na Facebooku. Korzystał z niego, by rozpracować zorganizowaną grupę narkotykową. Kontaktował się z przestępcami, a żeby zachować wiarygodność – publikował także różne wpisy. Sama pokrzywdzona dowiedziała się o fakcie tylko dzięki znajomym, którzy zaczęli pytać ją o dziwne treści pojawiające się na “jej” wirtualnej tablicy.
Uczciwy mąż na Tinderze
Przykładów nie trzeba szukać za oceanem. Kilka tygodni temu do detektywa Spy Shop zgłosiła się kobieta z prośbą o zweryfikowanie wierności męża. Po tym, jak dostała od koleżanki zdjęcia jego profilu na znanym portalu randkowym, zaczęła podejrzewać go o zdradę. Jakie było jej zdziwienie, gdy okazało się, że konto zostało założone przez jego kolegę. Ten wstydził się pokazać swoją twarz, więc korzystał ze zdjęć z Instagrama męża klientki.
Konsekwencje kradzieży tożsamości
W zależności od rodzaju informacji, mogą być one wykorzystane w różnym celu, m. in. do brania pożyczek, uzyskiwania dostępu do usług medycznych, tworzenia fałszywych kart kredytowych, a nawet szantażu.
Niezależnie od scenariusza, kradzież tożsamości w Internecie jest przestępstwem, które wyrządza szkodę majątkową lub osobistą. Prawo w tej kwestii reguluje Kodeks Karny. Zgodnie z art. 190a §2, każdy, kto podszywa się pod inną osobę, wykorzystując jej wizerunek lub inne jej dane osobowe, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do nawet 8 lat.
Przeczytaj także: Jak stworzyć bezpieczne hasło i go nie zapomnieć? 6 skutecznych metod, które musisz znać
Kradzież tożsamości w Internecie – FAQ
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!
Co to jest kradzież tożsamości?
Kradzież tożsamości to bezprawne pozyskanie danych identyfikujących jednostkę w celu osiągnięcia własnych korzyści. Przestępca podszywa się pod ofiarę, czym wyrządza jej szkodę majątkową lub osobistą.
Co grozi za kradzież tożsamości w Internecie?
Zgodnie z polskim prawem, kradzież tożsamości w Internecie jest przestępstwem, za którego popełnienie grozi kara pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat (Kodeks Karny, art. 190).
Jak udowodnić kradzież tożsamości?
Zgłoś przestępstwo organom ścigania i zachowaj potwierdzenie przyjęcia zgłoszenia. Gromadź także dowody wskazujące na bezprawne wykorzystanie Twoich danych.
Gdzie zgłosić kradzież tożsamości?
- Zmień hasła do logowań.
- Zastrzeż karty płatnicze.
- Zgłoś kradzież tożsamości przez internet na stronie: Gov.pl, by unieważnić dowód.
- Udaj się do najbliższego komisariatu policji i złóż zawiadomienie o przestępstwie.
Jaka jest kara za podszywanie się pod kogoś w Internecie?
Podszywanie się pod kogoś w Internecie jest równoznaczne z kradzieżą tożsamości, a ta – zgodnie z artykułem 190 Kodeksu karnego, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do 8 lat.
Skąd oszuści mają moje dane?
Cyberprzestępcy dokonują ataków phishingowych, korzystają z keyloggerów oraz nielegalnie kupują dane osobowe na czarnym rynku.