Fentanyl, niezwykle silny syntetyczny opioid, pierwotnie opracowany do łagodzenia bólu, stał się jednym z najgroźniejszych narkotyków na czarnym rynku. Jego niekontrolowane użycie prowadzi do tysięcy zgonów, szczególnie w USA, gdzie kryzys opioidowy osiągnął apogeum. Czy Polska również stoi na krawędzi tej katastrofy?
Co to jest fentanyl?
Fentanyl to silny syntetyczny opioid, który został opracowany w latach 60. przez belgijskiego chemika Paula Janssena. To substancja do 100 razy mocniejsza od morfiny, co sprawia, że jest niezwykle skuteczna w łagodzeniu dolegliwości bólowych.
Pierwotnie fentanyl był wykorzystywany w medycynie do znieczulania pacjentów podczas operacji oraz do leczenia przewlekłego bólu, szczególnie u osób z nowotworami. Medyczne zastosowania fentanylu obejmują zarówno formy dożylne, plastry transdermalne, jak i tabletki do ssania.
Fentanyl – najgroźniejszy narkotyk
Pomimo swoich korzyści medycznych, fentanyl stał się jednym z najgroźniejszych narkotyków dostępnych na czarnym rynku. Jego nadmierna moc (dużo większa niż w przypadku heroiny) czyni go wyjątkowo niebezpiecznym, ponieważ nawet niewielkie przedawkowanie bywa śmiertelne. Fentanyl działa na receptory opioidowe w mózgu, co prowadzi do intensywnego uczucia euforii, ale także do depresji oddechowej, która może być fatalna w skutkach.
Następstwa zażywania fentanylu obejmują m.in. utratę przytomności, spowolnienie oddechu, zmniejszenie ciśnienia krwi, a także nudności i wymioty. Osoby zażywające fentanyl mogą również doświadczać halucynacji, drgawek oraz poważnych problemów z sercem.
Największym zagrożeniem związanym z fentanylem jest jego potencjał do powodowania nagłych zgonów. Substancja działa już po 10 sekundach, a niebezpieczeństwo może stanowić samo jej dotknięcie. Ponadto silnie uzależnia zarówno psychicznie, jak i fizycznie.
Żywe zombie – pandemia fentanylu w USA
Stany Zjednoczone są obecnie w epicentrum kryzysu opioidowego, a fentanyl jest jednym z głównych winowajców. W ciągu ostatnich kilku lat liczba ofiar po przedawkowaniu tego narkotyku dramatycznie wzrosła. W 2019 roku w USA zanotowano ponad 36 tys. zgonów z powodu syntetycznych opioidów, z czego większość związana była właśnie z tym konkretnym.
Epidemia narkomanii w USA spowodowała, że fentanyl stał się wszechobecny na ulicach. Wielu handlarzy narkotyków dodaje go do innych substancji, takich jak heroina czy kokaina, aby zwiększyć ich moc, co jednak prowadzi do jeszcze większego ryzyka przedawkowania. W odpowiedzi na ten kryzys, rząd USA wprowadził liczne programy prewencyjne i lecznicze, w tym dystrybucję naloksonu – leku ratującego życie podczas przedawkowania.
Pomimo tego, na ulicach Stanów Zjednoczonych roi się od bezdomnych narkomanów. Powstają całe dzielnice koczujących ludzi, których nazywa się „żywymi zombie”. Wynika to ze stanu, w jaki wprowadza ich fentanyl.
Fentanyl w Polsce
Polska, choć nie jest tak dotknięta kryzysem opioidowym jak USA, również boryka się z problemem nielegalnego obrotu fentanylem. W ostatnich latach odnotowano kilka przypadków zatrzymań związanych z handlem tym narkotykiem. W Warszawie i innych dużych miastach policja przeprowadza liczne akcje, które mają na celu zlikwidowanie grup przestępczych zajmujących się jego dystrybucją.
Zgony z powodu przedawkowania fentanylu w Polsce nie są tak powszechne jak w USA, ale stanowią rosnący problem. W 2020 roku odnotowano kilka przypadków śmiertelnych, co wzbudziło niepokój wśród społeczności medycznej i organów ścigania. Tragiczna jest jednak sytuacja w Żurominie, gdzie doszło do kilku zgonów młodych osób po zażyciu fentanylu. To skłoniło władze do zintensyfikowania działań prewencyjnych.
W Internecie pojawia się również coraz więcej nagrań i zdjęć z polskich miast, ukazujących ludzi pod wpływem fentanylu. Skala problemu staje się niezwykle niepokojąca.
Globalne zagrożenie dla ludzkości
Fentanyl jest niezwykle skutecznym lekiem w medycynie, ale jego niekontrolowane użycie prowadzi do katastrofalnych skutków. Zarówno w USA, jak i w Polsce, walka z nielegalnym obrotem fentanylem jest priorytetem. Wymaga współpracy na wielu poziomach, aby zapobiec kolejnym tragediom.
FAQ – Fentanyl
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące fentanylu!
Co to jest fentanyl?
Fentanyl to silny syntetyczny opioid opracowany w latach 60. Jest nawet 100 razy silniejszy od morfiny. Stosuje się go w medycynie do łagodzenia przewlekłego bólu oraz w znieczuleniu.
Dlaczego fentanyl jest tak niebezpieczny?
Fentanyl jest bardzo mocnym narkotykiem. Nawet niewielkie przedawkowanie może być śmiertelne. Jego działanie obejmuje depresję oddechową, co prowadzi do nagłej śmierci.
Jakie są skutki uboczne zażywania fentanylu?
Skutki zażywania fentanylu obejmują utratę przytomności, spowolnienie oddechu, zmniejszenie ciśnienia krwi, nudności, wymioty, halucynacje, drgawki oraz poważne problemy z sercem.
Jak się zażywa fentanyl?
Fentanyl można zażywać na różne sposoby: w formie dożylnej, przez plastry transdermalne naklejane na skórę, tabletki do ssania, a także w formie proszku lub płynu. Na czarnym rynku często jest mieszany z innymi substancjami, co zwiększa ryzyko przedawkowania.
Czy w Polsce jest fentanyl?
Tak, w Polsce również odnotowano obecność fentanylu. Chociaż problem nie jest tak powszechny jak w USA, nielegalny obrót narkotykiem rośnie, a przypadki przedawkowań i zatrzymań z nim związanych stają się coraz bardziej powszechne.