Zmilitaryzowane delfiny od ponad 60 lat służą w szeregach amerykańskiej marynarki wojennej, a w ostatnim czasie wspierają rosyjskie siły zbrojne na wojnie z Ukrainą. Przeszukują dno morskie, identyfikują miny i pomagają w neutralizowaniu wrogich płetwonurków. Ich dar echolokacji i inteligencja sprawiają, że są niezastąpione – wygrywają nawet z najnowocześniejszymi rozwiązaniami technologicznymi.
Zwierzęta na wojnie ludzi – rola delfinów
Zwierzęta służą w armii od zarania dziejów. Niejednokrotnie swoimi zasługami zapisywały się na kartach historii, tak jak niedźwiadek Wojtek – kapral biorący udział w bitwie o Monte Cassino, czy gołąb Cher Ami, który uratował ponad 500 amerykańskich żołnierzy.
Oprócz psów, koni, gołębi czy mułów, w wojsku służą także… delfiny! Te niepozorne ssaki wyróżniają się nieprzeciętną inteligencją i zdolnościami poznawczymi. Funkcje ich mózgu są bardzo zbliżone do poziomu rozwinięcia mózgu człowieka. Delfiny tworzą struktury społeczne, porozumiewają się między sobą, a nawet potrafią korzystać z narzędzi.
Tym, co daje im przewagę nad innymi zwierzętami w armii, ale także wojskową technologią, jest jednak ultradźwiękowy sonar. Emituje on sygnał, który odbija się od przeszkód i wraca niczym echo. W praktyce oznacza to, że delfiny mogą wykryć kilkucentymetrowy przedmiot w odległości kilkudziesięciu metrów.
Zadania delfinów służących w marynarce wojennej:
- nadzór – ssaki wyposażone w kamerę obserwują podwodne okręty wroga oraz sprawdzają instalacje przybrzeżne,
- lokalizowanie obiektów – znajdują i oznaczają zaginiony sprzęt wojskowy,
- obrona – patrolują teren, zawiadamiają żołnierzy o napotkaniu wrogiego płetwonurka, a następnie wracają do niego z nadajnikiem, który ułatwia jego schwytanie,
- wykrywanie min morskich – przeszukują dno morskie, identyfikują miny i oznaczają je lokalizatorami.
Przeczytaj także: Lista niezwykłych szpiegów: gołąb, wiewiórka, sęp i kot
Program US Navy Marine Mammal
Od 1959 roku Marynarka Wojenna Stanów Zjednoczonych szkoli ssaki morskie do celów obronnych. W pierwszych latach zrekrutowała do służby kilkanaście gatunków, a także rekiny, płaszczki, żółwie morskie i ptaki. Po zbadaniu ich zdolności sensorycznych oraz fizycznych, współcześnie w programie biorą udział tylko butlonosy zwyczajne (delfiny) wraz z uszankami kalifornijskimi (lwami morskimi).
Te dwa gatunki mają najlepiej rozwiniętą zdolność echolokacji. Wykrywają miny i inne potencjalnie niebezpieczne obiekty na dnie oceanu, które pozostają poza zasięgiem elektronicznych sonarów. Co więcej, doskonale widzą w słabym świetle, a słuch kierunkowy pozwala im śledzić cel nawet w ciemnych lub mętnych wodach.
Amerykańskie delfiny w akcji
Pierwsze przeszkolone delfiny i lwy morskie trafiły na front w 1970 roku. Podczas wojny w Wietnamie chroniły Zatokę Ranh Bay przed płetwonurkami. Ssaki nie tylko uniemożliwiały im zbliżanie się do amerykańskich okrętów, ale także podrzucały materiały wybuchowe.
Innym konfliktem zbrojnym, w którym uczestniczyły delfiny z US Navy, była wojna iracko-irańska. Sześciu morskich żołnierzy eskortowało orkęty, rozminowywało szlaki wodne oraz pilnowało beczek z ropą. Tylko jeden z nich – Skippy – zginął, ale przyczyną była infekcja bakteryjna.
Delfiny bojowe w służbie Rosji
Wyścig zbrojeń i rywalizacja technologiczna pomiędzy USA a ZSRR w okresie zimnej wojny
nie pozwalały Sowietom pozostać w tyle. Radziecki ośrodek szkolenia delfinów powstał w Sewastopolu (południowy kraniec Krymu). Treserzy próbowali szkolić ssaki morskie do wspierania misji ofensywnych i defensywnych. Podobno udało się im nawet nauczyć je atakowania wrogów za pomocą zamontowanych harpunów, a także detonowania materiałów wybuchowych podczas misji samobójczych.
Po upadku Związku Radzieckiego opiekę nad programem przejęły ukraińskie siły zbrojne. Krążyły pogłoski, że w 2000 r. ośrodek został zamknięty, a delfiny odkupił Iran. Dopiero 12 lat później ówczesne władze zdecydowały się wskrzesić projekt. Kiedy jednak w 2014 roku Władimir Putin zaanektował Półwysep Krymski, zaczął sprawować kontrolę także nad nim. Według United States Naval Institute, obecnie ośrodek szkoli delfiny, foki i wieloryby do wspierania wojsk rosyjskich.
Hvaldimir – wieloryb oskarżony o szpiegostwo dla Rosji
W 2019 roku, u wybrzeży Norwegii, do rybaków podpłynęła oswojona białucha arktyczna. Kuzynka delfina była ubrana z uprzęż uchwytem do kamery GoPro. Napis na niej “Wyposażenie Sankt Petersburga”, jak również poziom wyszkolenia i umiejętności interakcyjne, wzbudziły podejrzenia, że ssak został wyszkolony przez rosyjską armię do szpiegowania. Z tego też powodu okoliczni mieszkańcy prześmiewczo nazwali go Hvaldimir (gra słów: “hval” z norweskiego “wieloryb” + Władimir Putin). Obecnie ssak jest gwiazdą Internetu i ulubieńcem turystów.
Delfiny na wojnie w Ukrainie
Zdjęcia satelitarne, które zrobiła wiosną 2022 r. amerykańska firma Maxar Technologies ujawniły dwie zagrody dla delfinów przy porcie w Sewastopolu. Ssaki chronią tamtejszą bazę wojskową: patrolują okolicę i udaremniają ataki ukraińskich okrętów podwodnych.
Operacje militarne z udziałem delfinów – kontrowersje
Obrońcy praw zwierząt od dawna kwestionują słuszność szkolenia delfinów do pełnienia służby wojskowej – szczególnie do konfrontacji z ludźmi. Pod koniec lat 80. XX wieku Towarzystwo Postępowego Dobrostanu Zwierząt sukcesywnie pozwało amerykańską marynarkę wojenną za wykorzystywanie uzbrojonych ssaków morskich w bazie okrętów podwodnych w stanie Waszyngton. Choć u niektórych z nich zauważono symptomy stresu, Rzecznik 5. Floty Marynarki Wojennej, porucznik Josh Frey, powiedział, że zrekrutowane delfiny są traktowane humanitarnie. Lekarze weterynarii, wraz z opiekunami (wysoko wykwalifikowanymi biologami morskimi), skrupulatnie dbają o ich zdrowie i odżywianie.
“Jesteśmy blisko zwierząt, opiekujemy się nimi i kochamy je. Pracują z nami na otwartym morzu, gdzie z łatwością mogłyby odpłynąć. Lubią swoją pracę” - Mike Rothe, dyrektor programu w wywiadzie dla “Hakai Magazine” w 2019 r.
Delfiny w marynarce wojennej – FAQ
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!
Czy delfiny są wykorzystywane przez wojsko?
Oficjalnie zmilitaryzowane delfiny służą w amerykańskiej i rosyjskiej armii. Chronią porty, wykrywają zagrożenia pod wodą i neutralizują zagrożenie.
Ile delfinów służy w wojsku?
W 2022 roku, w amerykańskim programie Marine Mammal, bierze udział około 70 delfinów. W przypadku Rosji i innych państw, statystyki nie są znane.
Czy delfiny atakują nurków bronią?
Początkowo Rosjanie szkolili delfiny do atakowania wrogich płetwonurków harpunem. Z kolei Amerykanie nie wykorzystują ich do walki, natomiast uczą ssaki zakładania kajdanek.
Czy delfiny chronią broń jądrową?
Delfiny pomagają amerykańskiej marynarce wojennej w chronieniu ¼ arsenału nuklearnego. Patrolują okolice największego na świecie magazynu broni atomowej – Naval Base Kitsap (stan Waszyngton).
Czy delfiny rozbrajają bomby?
Marynarka wojenna, wykorzystując ryby jako nagrodę, wyszkoliła delfiny do wykrywania metalowych, wykonanych przez człowieka obiektów. Dzięki temu ssaki lokalizują miny podwodne i oznaczają je nadajnikiem.