Chomikuj.pl to kontrowersyjny serwis znany bliżej osobom urodzonym na przełomie XX i XXI w. Umożliwia on nie tylko hosting, ale i pobieranie plików za niewielką opłatą. W okresie swojej największej popularności korzystały z niego miliony internautów. Wiele osób wciąż nie wie jednak, czy Chomikuj.pl jest legalne i jak dokładnie wyglądają kwestie prawne w tym temacie. Wyjaśniamy!
Jak działa Chomikuj? Zamysł był zupełnie inny…
Jeśli urodziłeś się w latach 80., 90. lub na początku lat 2000., z pewnością miałeś okazję zetknąć się z portalem Chomikuj.pl. Zdecydowanie najlepszym okresem w historii platformy były lata 2010-2013. W rekordowym miesiącu – kwietniu 2013 r., serwis odwiedziło 7,19 miliona unikalnych użytkowników. Wcześniej liczby te regularnie oscylowały w granicach 6 mln.
Czym jednak w ogóle jest owy portal i jak działa Chomikuj? Głównym jego zamysłem było stworzenie dla użytkowników platformy służącej do hostingu plików. Powstał on na długo przed spopularyzowaniem usług pamięci w chmurze, takich jak One Drive, Dysk Google, Google Cloud, Dropbox itp. Internauci mogli dzięki niemu przechowywać swoje osobiste pliki, gromadząc je w jednym miejscu. Jeśli konto ustawiono na tryb prywatny, dostęp do treści miał jedynie ich właściciel.
Serwis hostingowy dla prywatnych użytkowników – o co więc całe “halo”? Jest druga strona medalu, która całkowicie zmienia charakter portalu. Rzecz w tym, że użytkownicy Chomikuj.pl mogą umieszczać na swoim profilu co tylko zechcą. Jeśli nasze konto ma charakter publiczny i chcemy udostępnić innym np. utwory, zdjęcia lub notatki naszego autorstwa, nie ma w tym nic złego.
Inaczej ma się sytuacja, gdy udostępnimy materiały, do których nie posiadamy praw autorskich. A takich na “chomiku” było zdecydowanie najwięcej. Najczęściej były to pobrane już wcześniej filmy, gry komputerowe, muzyka itp. W efekcie portal stał się centrum internetowego piractwa, podobnego do popularnych w tamtym czasie Torrentów. Najprościej mówiąc, każdy mógł za niewielką opłatą ściągnąć na swój komputer niemal wszystko, o czym można tylko pomyśleć.
Problem nagłaśniał m.in. dziennikarz i producent muzyczny Hirek Wrona. W 2010 r. mówił on o tym, że promowany przez niego Mrozu stracił ok. pół miliona złotych na tym, że jego najnowszy album trafił na Chomikuj i pobrano go za darmo ponad 200 tys. razy. W rzeczywistości, na moment publikacji tego artykułu przez portal Chip.pl, płytę kupiło uczciwie ledwie ponad 2 tys. osób.
Ściąganie z Chomikuj za darmo, czy za pieniądze?
Na Chomikuj pobieranie odbywało się na zasadzie wykupywania tzw. “transferu”. Użytkownik, po uiszczeniu niewielkiej opłaty poprzez SMS (najczęściej nie więcej niż 10 zł) mógł zakupić np. 2 GB, za pomocą których miał możliwość pobrania pliku. Przykładowo, jeśli interesujący go film “ważył” w sumie 1,5 GB, to po jego ściągnięciu na koncie zostawało jeszcze 500 MB do wykorzystania.
Co można było pobierać na Chomikuj.pl? Przykłady:
- filmy (w tym premiery kinowe),
- seriale (np. najlepsze produkcje kryminalne),
- albumy muzyczne i utwory,
- gry komputerowe,
- zdjęcia,
- ebooki.
Wiele osób zastanawiało się, jak pobierać z Chomikuj za darmo. W praktyce nie było takiej możliwości. Warto również dodać, że wszystkie pieniądze z transferu trafiały nie do autorów dystrybuowanych treści, ale do kieszeni właścicieli portalu.
Czy Chomikuj jest legalne? Kwestie prawne i przepisy
Korzystanie z Chomikuj.pl, samo w sobie, jest legalne. Wymaga to jednak używania serwisu w określony sposób – jeśli wrzucamy na serwer pliki, których jesteśmy właścicielami, ale nawet i takie, co do których nie mamy praw, nie grozi nam żadna odpowiedzialność karna. W tej ostatniej sytuacji musimy się jednak upewnić, że nasze konto jest prywatne i nikt nie ma dostępu do plików.
Natomiast jeśli udostępniamy nienależące do nas materiały, np. filmy lub muzykę, dając możliwość pobrania ich komuś innemu, wtedy możemy mówić o naruszeniu prawa. Podobnie, jeśli pobieramy takie pliki z innych profilów. Z tych względów o portalu mówi się w mediach jedynie w zły sposób. Sami jego właściciele wielokrotnie odnosili się publicznie do oskarżeń o poważne naruszanie praw autorskich.
Wyjątkowo problematyczna jest opcja “zachomikuj”. Polega ona na przypisaniu do własnego konta plików od innego użytkownika, ale nie pobieraniu ich na urządzenie. Stają się one wówczas samodzielnymi plikami hostowanymi – nawet jeśli oryginalny ich posiadacz usunie je z portalu, wciąż pozostaną one na naszym koncie. To nic innego jak nielegalne kopiowanie cudzych plików, czyli naruszanie praw autorskich.
Co grozi za ściąganie z Chomikuj?
Korzystanie z serwisu Chomikuj.pl w sposób naruszający prawa autorskie może prowadzić do odpowiedzialności karnej oraz cywilnej. Zgodnie z polskim prawem, w szczególności ustawą z dnia 4 lutego 1994 r. o prawie autorskim i prawach pokrewnych, za ich naruszenie grożą następujące sankcje:
Właściciele serwisu Chomikuj.pl nie raz byli bohaterami głośnych afer związanych z łamaniem praw autorskich. W 2014 r. media donosiły o działaniach pewnej wrocławskiej kancelarii adwokackiej, która rozsyłała do użytkowników wezwania do zapłaty odszkodowania z tytułu nielegalnego powielania cudzych plików.
Na przestrzeni aż 11. lat toczył się również głośny proces przeciwko portalowi, wytoczony przez kancelarię Wolters Kluwer. Reprezentowani przez nią wydawcy początkowo domagali się całkowitego zakazania działalności serwisu, a później przeprosin oraz wprowadzenia systemu filtrowania plików. Ostatecznie w 2023 r. Sąd Okręgowy w Warszawie orzekł, że portal ponosi odpowiedzialność za naruszenia, ale nie ma podstaw do jego ukarania.
Jak to możliwe? W 2016 r. Chomikuj.pl przeniosło swoją działalność z cypryjskiej spółki FS File Solutions na firmę z Belize. Sąd uznał, że pierwotny administrator nie może być pociągnięty do odpowiedzialności za działania nowego podmiotu.
Czy pobieranie z Chomikuj jest legalne? FAQ
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania dotyczące legalności serwisu Chomikuj.pl!
Czy strona Chomikuj jest za darmo?
Korzystanie z serwisu Chomikuj.pl jest darmowe. Jeśli jednak chcemy pobrać na swój komputer pliki od innego użytkownika, musimy posiadać transfer. Da się go wykupić poprzez wysłanie płatnego SMS-a na określony numer.
Czy Chomikuj jest bezpieczne?
Nie ma gwarancji, że pobierając plik z Chomikuj, nie ściągniemy na swój komputer złośliwego oprogramowania. Samo wysłanie SMS-a w celu wykupienia transferu jest bezpieczne i nie powinno stanowić zagrożenia. Pamiętaj jednak, że wszystkie działania na stronie wykonujesz na własną odpowiedzialność.
Jakie były konsekwencje dla Chomikuj.pl?
Postępowanie dotyczące naruszania praw autorskich przez serwis Chomikuj.pl zakończyło się w 2023 r. po 11 latach. Choć sąd przyznał rację wydawcom w kwestii naruszeń, brak możliwości wykonania wyroku wobec obecnego operatora serwisu, zarejestrowanego w Belize, sprawił, że Chomikuj.pl uniknęło kary.
uTorrent a Chomikuj – czy to to samo?
Chomikuj.pl działa jako platforma hostująca pliki, gdzie użytkownicy mogą przechowywać swoje dane i opcjonalnie je udostępniać. Z kolei uTorrent to program służący do wymiany plików w sieci P2P za pomocą protokołu BitTorrent, który sam w sobie jest legalny, ale może być używany zarówno do legalnego, jak i nielegalnego udostępniania treści.
Na czym polega ChomikBox?
ChomikBox to aplikacja serwisu Chomikuj.pl, która ułatwia korzystanie z jego funkcji bez konieczności używania przeglądarki internetowej. Umożliwia m.in. pobieranie plików i folderów z możliwością pauzowania i wznawiania. Usprawnia także wgrywanie plików na serwis.
Jakie są darmowe i legalne alternatywy dla Chomikuj?
Obecnie w sieci znaleźć można wiele legalnych i sprawdzonych serwisów oferujących usługi przechowywania w chmurze. Są to m.in. Google Drive, Google Cloud, OneDrive czy MediaFire. W sieci nie znajdziesz z kolei serwisów oferujących legalne pobieranie filmów lub muzyki za darmo.