Bushcraft i survival często wrzuca się do jednego worka, ale w rzeczywistości znacznie różnią one się podejściem, filozofią, celem, a także grupą miłośników. Jedni bowiem skupiają się na tym, jak przetrwać w sytuacji kryzysowej, inni – jak stać się częścią natury i odpocząć na jej łonie. Wyjaśniamy, czym są survival i bushcraft oraz przedstawiamy najważniejsze różnice pomiędzy nimi.
Survival, czyli sztuka przetrwania w kryzysowej sytuacji
Rozbijanie obozowiska w środku lasu, zdobywanie i przygotowywanie pożywienia w dziczy, tworzenie prowizorycznych narzędzi z naturalnych zasobów – jak nazwałbyś tego typu działania? Wiele osób, nie bez powodu, określa je mianem survivalu. Łatka zaawansowanego obcowania z naturą przyległa do tego pojęcia m.in. ze względu na programy telewizyjne, np. z udziałem Beara Gryllsa.
Owszem – brytyjski prezenter faktycznie “bratał się” z naturą w swoich programach, ale głównym ich celem było przybliżanie widzom technik przetrwania w sytuacjach kryzysowych. I tym właśnie jest survival – to nic innego, jak sztuka przeżycia w ekstremalnych warunkach. Jej poprawne opanowanie ma pozwolić nam ujść z życiem w najtrudniejszych okolicznościach.
Sztuka przetrwania (survival) przydaje się w sytuacjach takich jak:
- zgubienie się w dziczy,
- awaria samochodu z dala od cywilizacji,
- lawina górska lub burza śnieżna,
- katastrofa naturalna,
- wojna.
W tym miejscu warto nadmienić, że techniki survivalowe sprawdzają się nie tylko w sytuacjach alarmowych z dala od cywilizacji, ale i na co dzień, gdy spotkamy się z wyjątkowymi okolicznościami kryzysowymi.
Wyróżniamy trzy różne typy survivalu:
- militarny – związany stricte z powielaniem wojskowych zasad i zachowań;
- miejski – skupiający się na przetrwaniu w zurbanizowanym obszarze, np. podczas wybuchu wojny lub w przypadku wystąpienia klęski żywiołowej;
- zielony – praktykowany w dzikim terenie.
Survival jest więc stricte związany z przysposobieniem do zaistniałej kryzysowej sytuacji. Skupia się na krótkotrwałych, lecz wyjątkowo niebezpiecznych okolicznościach, które mogą zagrażać naszemu zdrowiu lub życiu.
Co to jest bushcraft i na czym polega?
Dla wielu osób pojęcie bushcraftu może być obce, a zdecydowanie warto poznać je bliżej! Sztuka ta polega przede wszystkim na zbliżeniu się do natury oraz dłuższym przebywaniu w jej otoczeniu. To nic innego jak sposób życia z dala od cywilizacyjnych udogodnień i miejskiego zgiełku. Bushcraft ma oczywiście bardziej hobbystyczny wymiar niż survival – pozwala na odkrycie piękna otaczającego nas świata oraz całkowity reset.
Początki bushcraftu sięgają odległych czasów, gdy codzienne życie wielu cywilizacji opierało się na obcowaniu z naturą, korzystaniu z jej dobrodziejstw oraz dbaniu o jej ogólny stan. Wielu miłośników bushcraftu zauważa, że praktykując go, powielamy umiejętności naszych przodków, kultywując wiedzę przekazywaną z pokolenia na pokolenie.
“Dzikie rzemiosło” – bo w taki sposób często tłumaczone jest pojęcie bushcraftu – jest bardziej stylem życia niż techniką przetrwania. Jego pasjonaci, często w ramach odpoczynku, wybierają się do lasu, by spędzić w nim nawet kilka nocy.
Kluczowe umiejętności w bushcrafcie to:
- budowa trwałych schronień z naturalnych materiałów,
- rozpalanie ognia (najczęściej tradycyjną metodą),
- wytwarzanie narzędzi,
- obserwacja przyrody,
- zbieranie pożywienia i przygotowywanie posiłków,
- rozpoznawanie roślin.
Choć bushcraftowi niedaleko do survivalu, są to zupełnie dwie różne dziedziny. Sztuka harmonijnego życia w zgodzie z naturą może się jednak zamienić w walkę o przetrwanie, jeśli zgubimy się w dziczy, doznamy ciężkiej kontuzji lub zostaniemy zaskoczeni przez wyjątkowo ciężkie warunki pogodowe.
Bushcraft a survival – kluczowe różnice
Różnice między bushcraftem a survivalem można opisać w żartobliwy sposób – pasjonat pierwszego z nich może przebywać w lesie latami, a miłośnik drugiego chce jak najszybciej z niego wyjść. Tak jak już zdążyliśmy wyjaśnić, główną ideą jednej aktywności jest zbliżenie się do natury i życie z nią w harmonii, a celem drugiej – walka o przetrwanie.
Inną, równie istotną różnicą, jest wykorzystywany sprzęt. Traperzy, czyli osoby żyjące w lesie, posługują się wytworzonymi własnoręcznie urządzeniami, wykorzystując je przy polowaniach, przygotowywaniu schronienia itp. Z kolei survivalowcy, nazywani również preppersami, korzystają ze specjalnych sprzętów z kategorii outdoor.
Wykorzystują oni urządzenia takie jak multitoole, noże, zapalniczki oraz opatrunki. Dodatkowo często żywią się przygotowanymi wcześniej racjami żywnościowymi, które mają długi termin przydatności. Z kolei jeśli chodzi o orientację w terenie, często wykorzystywane są kompasy oraz lokalizatory GPS, podczas gdy bushcraftowcy odnajdują drogę na podstawie ułożenia gwiazd, słońca oraz innych naturalnych wskaźników.
Najważniejsza zasada bushcraftu – leave no trace!
Jak zauważają eksperci – survival to sztuka przepełniona egoizmem. W sytuacji zagrożenia liczą się tylko nasze zdrowie i życie. Z tego względu musimy zadbać o nie za wszelką cenę, nie bacząc na potencjalne szkody i konsekwencje dla otoczenia. Z kolei w bushcrafcie konieczne jest przestrzeganie określonych zasad pozwalających zachować balans pomiędzy turystyką, a niezależnością ekosystemu.
Zdecydowanie najważniejszą i najpopularniejszą zasadą tej sztuki jest “leave no trace”, czyli “nie zostawiaj po sobie śladu”. Jej zamysłem jest pozostawianie po sobie miejsca w takim stanie, żeby inni jego użytkownicy nie wiedzieli, że ktokolwiek był tam przed nimi. Tego typu leśny savior-vivre minimalizuje wpływ człowieka na naturę.
Dla kogo bushcraft, a dla kogo survival?
Obie dziedziny cieszą się sporą popularnością – są równie fascynujące, ale różnią się podejściem oraz celem. Nie wiesz, jak wybrać odpowiednią dla siebie i która spodoba Ci się bardziej? Przede wszystkim zastanów się nad tym, jakie są Twoje oczekiwania, co sprawi Ci więcej radości oraz w jakich warunkach poczujesz się pewniej.
Survival jest dla Ciebie, jeśli:
- chcesz być przygotowany na najtrudniejsze sytuacje,
- lubisz sprawdzać się w ekstremalnych warunkach,
- interesują Cię praktyczne rozwiązania,
- szukasz adrenaliny i wyjątkowych wyzwań,
- nie zależy Ci na długim przebywaniu w terenie i chcesz nauczyć się podstawowych zasad przeżycia.
To przede wszystkim sztuka dla osób, które chcą nauczyć się szybko reagować i przetrwać w sytuacji zagrożenia życia.
Bushcraft jest dla Ciebie, jeśli:
- chcesz odpocząć i zbliżyć się do natury,
- lubisz spędzać czas z dala od miasta,
- kontakt z naturą sprawia Ci radość i daje spokój,
- bardziej od nowoczesnych metod interesują Cię tradycyjne formy przetrwania,
- lubisz odkrywać nowe możliwości.
Bushcraft to doskonała “zajawka”, jeśli chcesz nauczyć się samowystarczalności, bez polegania na profesjonalnym sprzęcie.
Bushcraft – jak zacząć?
Jeśli zainteresowałeś się opisywaną przez nas tematyką i stwierdziłeś, że bushcraft to coś, co chcesz wypróbować – rozpocznij przygotowania na spokojnie! Zacznij od zgromadzenia podstawowej wiedzy – obejrzyj poradniki i filmy doświadczonych traperów lub przejrzyj informacje zgromadzone na forach.
Niech Twoja pierwsza wycieczka do lasu przebiega zapoznawczo. Nie spędzaj w dziczy całego dnia, ale kilka godzin, aby poznać specyfikę tej dziedziny. Na początku możesz wziąć ze sobą przydatne narzędzia, z których w zrezygnujesz w przyszłości, gdy opanujesz wszystkie tajniki bushcraftu.
Nie wiesz, gdzie wybrać się na pierwszą wyprawę? Sprawdź informacje o programie “Zanocuj w lesie”! To inicjatywa Lasów Państwowych, wdrożona w 2021 r. Wyznacza ona ponad 600 tys. hektarów lasów w ponad 400. nadleśnictwach w całej Polsce, przeznaczonych dla miłośników bushcraftu.
Program przewiduje m.in. całkowicie bezpłatną możliwość przebywania na wyznaczonych terenach samotnie lub w grupach do 9 osób przez maksymalnie 2 noce z rzędu, bez konieczności zgłaszania tego faktu. Szczegółowe informacje nt. inicjatywy znajdziesz na stronie lasy.gov.pl.
Bushcraft a survival – FAQ
Interesuje Cię tematyka survivalu? A może chcesz rozpocząć przygodę ze światem bushcraftu? Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!
Bushcraft co to?
Bushcraft to sztuka życia w zgodzie z naturą, polegająca na długotrwałym przebywaniu w dziczy z wykorzystaniem tradycyjnych metod oraz umiejętności czerpania z jej zasobów. W przeciwieństwie do survivalu nie chodzi tu tylko o przetrwanie, ale o świadome współistnienie z przyrodą.
Bushcraft jak zacząć?
Zacznij od krótkich wypadów do pobliskich lasów, gdzie poznasz podstawowe techniki życia w terenie. Na pierwszych wyprawach możesz zabrać ze sobą praktyczne narzędzia, które ułatwią Ci naukę. Po więcej wskazówek i inspiracji zajrzyj do internetu – znajdziesz tam mnóstwo porad oraz sprawdzonych pomysłów od doświadczonych bushcraftowców.
Jaki nóż do bushcraftu
Nóż do bushcraftu przyda się szczególnie początkującym, którzy dopiero uczą się specyfiki tej dziedziny. Warto wyposażyć się w niewielki, ale solidny sprzęt. Sprawdź modele z wytrzymałej stali nierdzewnej, które wytrzymują trudne warunki. Częstym wyborem są noże z ostrzami gładkim i ząbkowanym.
Co to jest survival?
Survival to sztuka przetrwania w sytuacjach kryzysowych. Jej poprawne opanowanie zwiększa nasze szanse przeżycia, np. gdy zgubimy się w dziczy. Survival to jednak także technika przygotowania się na wyjątkowe okoliczności, takie jak np. wybuch wojny lub klęska żywiołowa.
Co jest potrzebne do survivalu?
Na początek przygody z survivalem wystarczą podstawowe przedmioty: dobry nóż, multitool, krzesiwo lub inny przyrząd do rozpalania ognia oraz filtr do oczyszczania wody. Z czasem warto uzupełniać sprzęt o apteczkę, kompas i trwałą odzież, która zwiększy twoje szanse na przetrwanie w trudnych warunkach.