Twój profil na Facebooku to otwarte źródło wiedzy. Niewinne udostępnianie treści może być cennymi informacjami dla ludzi, których nie chciałbyś zagłębiać w swoje życie. Pozyskiwaniem informacji z ogólnodostępnych źródeł zajmuje się biały wywiad, a korzystają z niego m.in. służby państwowe, komornicy i oszuści. Zobacz, jakich technik używają i jak chronić swoją prywatność.
Biały wywiad OSINT – co to jest?
Biały wywiad, znany również jako OSINT (skrót z j. angielskiego od słów open-source intelligence), w wolnym tłumaczeniu to “wywiad ze źródeł otwartych”.
W odróżnieniu od inwigilacji, która korzysta z zaawansowanych technologicznie rozwiązań, OSINT bazuje na ogólnodostępnych kanałach.
To Amerykanie zdefiniowali to zjawisko i stworzyli siatkę pojęć dotyczących tematu. Ich oficjalne ustanowienie znalazło efekt w opublikowanych podręcznikach NATO, np. NATO Open Source Intelligence Handbook (2001 r.). Z opracowań tych korzystają głównie służby wojskowe.
Czym z kolei może być OSINT dla zwykłego obywatela? To legalna forma wywiadu, polegająca na uzyskiwaniu informacji o danej osobie lub przedsiębiorstwie, czerpiąc je z ogólnodostępnych źródeł.
Korzystają z niego postaci z sektorów:
- prywatnego, np. dziennikarze, komornicy, prawnicy, prywatni detektywi, przedsiębiorcy, sprzedawcy i zwykli ludzie, ciekawi innych,
- publicznego, np. policja, pracownicy administracyjni lub służby specjalne.
W jakim celu zbiera się te informacje? To zależy od osoby pozyskującej. Może to być na przykład stwierdzenie majątku, aktualnego miejsca przebywania lub reputacji danego kandydata do pracy.
Jakie są legalne źródła informacji?
Ogromną kopalnią wiedzy są nasze profile w mediach społecznościowych. Z zarówno prywatnych, jak i na przykład fanpage firmy, można zdobyć wiele informacji.
Do bardziej tradycyjnych źródeł OSINT-u zalicza się: środki masowego przekazu, geoinformację, szarą literaturę (np. prace magisterskie) i ogólnodostępne rejestry i bazy – GUS czy Krajowy Rejestr Sądowy.
Czego można się dowiedzieć na podstawie białego wywiadu?
Zależnie od celu, różne osoby będą potrzebowały innych informacji.
Zwykle bez problemu można znaleźć numer telefonu, adres zamieszkania, dane o firmie – chociażby takie jak numer NIP, menu restauracji lub zakres i cennik usług. Biały wywiad nie potrzebuje do tego nawet specjalistycznych narzędzi.
Bardziej szczegółowa wiedza może być wysnuta na podstawie materiałów opublikowanych w social mediach. Szczegóły prostego do wnioskowania mogą przerazić.
Osoba interesująca się Twoim życiem, może bez problemu dowiedzieć się:
- jak duża jest Twoja rodzina (na podstawie publikowanych zdjęć),
- skąd zamawiasz jedzenie i gdzie bywasz (na podstawie opinii restauracji wstawionych na Facebooka lub Google Maps),
- jakiej muzyki słuchasz (na podstawie polubień lub udostępnianych na tablicy piosenek),
- jakie masz podejście do życia i poglądy (patrząc po treści publikowanych na tablicy FB lub w otwartych grupach).
Niewiele osób aktywnych w internecie jest świadomych tego zagrożenia.
Jak nie dać się zinwigilować?
Przede wszystkim pamiętaj, że w sieci nie jesteś anonimowy. Wszystko można łatwo odszukać i wykorzystać przeciwko Tobie. Zastanów się, czy na pewno chcesz, aby reszta świata poznała fakt z życia, który właśnie zamierzasz opublikować.
Sprawdź, jak chronić prywatność w sieci.
Im więcej udostępniasz, tym więcej o Tobie wiedzą. Jak widać, z pozornie nieistotnych informacji można wyciągnąć dużą wiedzę.
Co możesz zrobić?
- Nie klikaj w podejrzane linki,
- Posty udostępniaj w trybie “dla znajomych”, a nie publicznie.
- Nie pozwalaj na wykorzystanie Twoich danych w celach marketingowych, ponieważ często w ten sposób tworzone są gotowe bazy.
- Nie dziel się poufnymi informacjami na forach internetowych.
- Poznaj 7 zasad bezpieczeństwa w sieci (link znajdziesz wyżej).
Jak oszuści wykorzystują biały wywiad? Techniki 
Biały wywiad nie zawsze jest wykorzystywany etycznie. Korzystają z niego także oszuści i przestępcy. Informacje, które pozostawiasz mogą ułatwić im na przykład obrabowanie Twojego domu!
Jak? Wystarczy, że oznaczysz swoją lokalizację i wstawisz aktualne zdjęcie z urlopu. Dla Ciebie to miła pamiątka, a dla złodzieja wyraźny znak, że Twój dom pozostał bez opieki.
Publikujesz wiele postów, których tematyka Cię interesuje? Uważaj. Biały wywiad może służyć też wykradaniu danych. Oszust może wykorzystać tę wiedzę i zagadać do Ciebie jako osoba pozornie dzieląca z Tobą pasję.
W przypadku fana sportu, może przesłać on wiadomość na Facebooku, np. “Cześć, widziałeś ostatni wypadek Messiego?” i dołączyć link, który okaże się fałszywy i posłuży wyłudzeniu danych.