Wychodzę z domu bez portfela i bez dokumentów. Nie muszę ich zabierać ze sobą. Płacę telefonem, a dowód osobisty mam w aplikacji na smartfonie. Jestem więc jednym z prawie 10 milionów Polaków, którzy korzystają z darmowego programu mObywatel – czym jest i do czego służy? Sprawdźmy.
mObywatel – jakie dokumenty?
Aplikacja mObywatel to zbiór dokumentów i usług administracyjnych. Obecnie (kwiecień 2023) w jej skład wchodzi kilka modułów:
- Dokument mObywatel (legitymowanie się w niektórych miejscach)
- mPrawo jazdy,
- mPojazd,
- Punkty karne,
- mLegitymacja (szkolna, studencka, adwokacka, ZUS),
- eRecepta,
- e-PIT,
- Karta Dużej Rodziny
- Unijny Certyfikat Covid,
Do czego uprawnia mObywatel?
Podstawą działania mObywatela jest profil zaufany – to on gromadzi dane administracyjne znajdujące się w państwowych rejestrach. mObywatel automatycznie pobiera te informacje. Pozwala on korzystać z usług urzędowych i legitymować się w niektórych miejscach. Przykładowo, możesz:
- okazać swoje dane osobowe w przychodni,
- rozliczyć PIT przez e-Urząd Skarbowy,
- zrealizować e-recepty, nie podając numeru PESEL,
- przedstawić potwierdzenie szczepienia przeciwko COVID-19.
Warto wspomnieć o kilku najpopularniejszych funkcjach.
mLegitymacja
W mObywatelu znajdziemy właściwie wszystkie rodzaje legitymacji dla różnych grup społecznych:
- mLegitymacja szkolna lub studencka,
- mLegitymacja adwokacka,
- mLegitymacja poselska,
- mLegitymacja emeryta i rencisty.
Ta ostatnia pokazuje, że cyfryzacja staje się dla urzędów nową rzeczywistością. Od 1 stycznia 2023 ZUS nie będzie już wydawał plastikowych dokumentów dla emerytów i rencistów, chyba że ktoś indywidualnie złoży wniosek o taką fizyczną wersję.
mPrawo jazdy
Od 2020 nie musimy zabierać ze sobą prawa jazdy, kiedy wsiadamy za kółko. Drogówka ma dostęp do elektronicznej bazy kierowców. Dokument przydaje się jednak, gdy chcemy:
- wypożyczyć samochód,
- kupić ubezpieczenie,
- pokazać swoje dane innemu kierowcy przy okazji stłuczki.
Dokument jest weryfikowany na trzy sposoby.
- Weryfikacja graficzna – sprawdzenie wizualnych elementów: polskiej flagi, hologramu, daty pobrania danych, aktualności daty i godziny.
- Weryfikacja funkcjonalna – potwierdzenie autentyczności danych przez wykonanie jakiejkolwiek czynności w aplikacji mObywatel.
- Weryfikacja kryptograficzna – za pomocą aplikacji mWeryfikator (o której w dalszej części artykułu).
W mPrawie jazdy znajdziesz wszystkie dane z fizycznej wersji dokumentu. Uzupełnia ją kolejna usługa.
mPojazd
Od 2018 nie musimy wozić ze sobą dowodu rejestracyjnego ani polisy OC, ale w razie czego – są one w usłudze mPojazd. Aplikacja korzysta z informacji w Centralnej Ewidencji Pojazdów.
Jak działa mWeryfikator? Narzędzie do potwierdzania tożsamości
To aplikacja, dzięki której uprawniona osoba sprawdza autentyczność danych z mObywatela innej osoby. Przykładowo:
- pracownik hotelu weryfikujący dane pokazane mu na smartfonie przez gościa,
- sprzedawca potwierdzający wiek młodego klienta, kupującego alkohol,
- konduktor w pociągu w czasie kontroli biletów.
Taka weryfikacja przebiega bardzo szybko:
- Osoba, która chce potwierdzić swoje dane, generuje kod QR w aplikacji mObywatel.
- Upoważniony pracownik skanuje kod poprzez mWeryfikator.
- W zależności od dokumentu, pracownik zobaczy różny zakres informacji:
- z dokumentu mObywatel pobierze imię, nazwisko, zdjęcie i status certyfikatu,
- z mLegitymacji pozna dodatkowo jej ważność, nazwę i adres szkoły/ uczelni oraz wiek ucznia/studenta,
- z mPrawa jazdy natomiast dowie się, jakie uprawnienia do prowadzenia pojazdów posiada weryfikowana osoby.
mObywatel zamiast dowodu osobistego?
Obecnie, mimo że wszystkie dane w aplikacji pochodzą z profilu zaufanego, mObywatel nie zawsze jest traktowany na równi z fizycznym dokumentem. Póki co, możemy z niego korzystać:
- na uczelni (zastępuje legitymacje),
- w samochodzie (prawo jazdy, dowód rejestracyjny, polisa OC),
- w aptece (przedstawia Twój adres PESEL),
- w czasie pandemii COVID (unijny certyfikat szczepienia).
mObywatel 2.0 – czym będzie urząd w telefonie?
Od 1 września 2023 mObywatel stanie się pełnoprawnym dowodem tożsamości. Cyfrowy dowód osobisty ma być respektowany tak samo, jak fizyczny, np. w bankach czy urzędach. Wyjątkiem będą dwie okoliczności:
- wymiana dokumentu tożsamości na nowy,
- przejście przez granicę kraju.
Aplikacja mObywatel zastąpi też wizyty w urzędach:
- pozwoli opłacać przez Internet wnioski,
- uprzedzi o końcu ważności dokumentów,
- umożliwi wystawianie pełnomocnictw,
- poinformuje o zwrocie podatku.
Połączy się ona z Krajowym Rejestrem Sądowym (KRS), Centralną Ewidencją i Informacją o Działalności Gospodarczej CEIDG), Rejestrem Komorników i Notariuszy, Rejestrem Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. Słowem – mObywatel zbierze w jednym miejscu i uporządkuje każdą interakcję obywatela z państwem.
Wybrane usługi już teraz możesz przetestować za pomocą makiet dostępnych na oficjalnej stronie projektu.
Jak zainstalować mObywatel krok po kroku?
Jako że aplikacja korzysta z danych w profilu zaufanym – od niego musimy zacząć.
- Załóż profil zaufany:
- logując się do bankowości internetowej,
- za pomocą podpisu elektronicznego.
- Pobierz aplikację mObywatel:
- ze sklepu Google Play (Android),
- z Apple Store (iOS).
- Otwórz ją i ustaw hasło.
- Zaloguj się do mObywatela:
- swoim profilem zaufanym,
- bankowością internetową,
- podpisem elektronicznym,
- e-dowodem (o tym, jak korzystać z tej opcji, możesz przeczytać niżej).
Czy mObywatel jest bezpieczny?
Dane, które aplikacja pobiera z profilu zaufanego, są podpisane certyfikatem wydanym przez Ministra Cyfryzacji i zaszyfrowane. Sam mObywatel zablokowany jest hasłem (ustawionym przez użytkownika) oraz PIN-em. Nawet jeśli Twój telefon zostanie skradziony, będziesz miał wystarczająco dużo czasu, żeby zastrzec swój dowód przez profil zaufany w przeglądarce.
mObywatel – niepoprawne dane w aplikacji?
Zarówno aplikacja, jak i drogówka pobierają informacje z Centralnej Ewidencji Kierowców. Do tej pory jednak wykryto co najmniej 4,6 tys. niezgodności pomiędzy systemem a fizycznym dokumentem.
Niektórzy kierowcy dopiero w aplikacji lub w czasie kontroli policji dowiadują się, że według systemu nie mają uprawnień do prowadzenia pojazdów. W takiej sytuacji jedynie fizyczne prawo jazdy poświadcza, że jest inaczej.
Jeśli znajdziemy taki błąd, koniecznie musimy zgłosić to poprzez oficjalny formularz.
Jak skanować e-dowód?
E-dowodem szybko zalogujesz się do e-urzędu, podpiszesz pisma i umowy. Potrzebujesz do tego aplikacji eDo App.
- Pobierz eDo App z Google Play (na Androida) lub App Store (iOS).
- W przeglądarce na komputerze przejdź do strony logowania do e-dowodu.
- Wybierz formę logowania – smartfonem lub NFC (ten drugi wymaga specjalnego czytnika, więc my wybieramy telefon).
- Otwórz aplikację eDo App na smartfonie.
- Zeskanuj kod QR lub przepisz numer, który widzisz na stronie w przeglądarce.
- Potwierdź operację kodem CAN – jest on w prawym dolnym rogu dowodu tożsamości.
- Wprowadź kod PIN – jeśli ustawiłeś go w urzędzie przy odbieraniu dowodu.
Wspominam o tym, bo e-dowód i mObywatel często są ze sobą mylone. W przeciwieństwie jednak do aplikacji, e-dowód to fizyczny dokument tożsamości. Od zwykłego dowodu różni go natomiast elektroniczna warstwa – to ona łączy plastikową plakietkę z cyfrowym urzędem.
Aplikacja mObywatel – FAQ
Poznaj odpowiedzi na najczęściej zadawane pytania!
Czy e-dowód to to samo, co mObywatel?
Nie, to dwa różne sposoby korzystania z e-urzędów. E-dówód jest fizycznym dokumentem tożsamości z nakładką elektroniczną. Za jego pomocą możesz również zalogować się do mObywatela – mobilnej aplikacji, która nie tylko pełni rolę cyfrowego dokumentu, ale też daje Ci dostęp do usług urzędowych.
Czy profil zaufany to to samo, co mObywatel?
Nie, profil zaufany to oficjalne narzędzie, którym potwierdzasz w Internecie swoje dane urzędowe. Aplikacja mObywatel zaciąga te informacje i daje Ci dostęp do usług administracyjnych.
Czy policja akceptuje mObywatel?
Tak. Jeśli nie masz przy sobie fizycznych dokumentów, możesz pokazać funkcjonariuszowi swoje dane w mObywatelu lub w usłudze mPrawo jazdy.
Czy mObywatel to dowód tożsamości?
Od 1 września 2023 aplikacja mObywatel stanie się cyfrowym dowodem osobistym. Będzie respektowana w urzędach, bankach i we wszystkich miejscach, w których potwierdzamy swoją tożsamość.